مروری بر روش‌های ارزیابی زیست‌محیطی در تولید قطعات سنگین فولادی: از ریخته‌گری تا عملیات نهایی

لیلا میرزایی¹ آرش باقریه²

1) فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مهندسی مواد و متالورژی گرایش شناسایی و انتخاب مواد، دانشگاه صنعتی شیراز
2) کارشناسی ارشد مهندسی مواد و متالورژی گرایش شناسایی و انتخاب مواد، دانشگاه آزاد ساوه

محل انتشار : دهمین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و مهندسی و هفتمین کنگره بین المللی عمران، معماری و شهرسازی آسیا(10icrsie.com)
چکیده :
تولید قطعات سنگین و فوق‌سنگین فولادی مانند چوک‌ولوها و پاتیل‌های سرباره، نقش حیاتی در صنایع انرژی، فولاد و نفت و گاز ایفا می‌کند. با توجه به مصرف بالای انرژی، مواد اولیه و تولید آلاینده‌ها در فرآیندهایی نظیر ریخته‌گری، عملیات حرارتی و ماشین‌کاری، ارزیابی زیست‌محیطی این محصولات از منظر پایداری صنعتی ضروری است. این مقاله مروری به بررسی روش‌های ارزیابی زیست‌محیطی از جمله تحلیل چرخه عمر ، تحلیل جریان مواد و شاخص اثرات اقلیمی می‌پردازد. ابزارهای نرم‌افزاری مانند OpenLCA و پایگاه داده‌هایی نظیر Ecoinvent معرفی شده و مطالعات موردی مرتبط با تولید فولاد و قطعات سنگین مرور می‌گردند. در ادامه، چالش‌های پیاده‌سازی این روش‌ها در صنعت ایران از جمله کمبود داده، زیرساخت نرم‌افزاری و آموزش نیروی انسانی بررسی شده و پیشنهادهایی برای بهبود ارائه می‌شود. این مقاله با تمرکز بر شرایط بومی صنعت ایران، مسیرهای اجرایی برای بومی‌سازی ارزیابی زیست‌محیطی در تولید قطعات سنگین فولادی را پیشنهاد می‌دهد. هدف این مقاله، ارائه تصویری جامع از وضعیت فعلی و مسیرهای آینده برای تولید پایدار قطعات سنگین فولادی در کشور است.
کلمات کلیدی : ارزیابی چرخه عمر فولاد سنگین ریخته‌گری openlca پاتیل سرباره چوک‌ولو