تحلیل تاثیرگذاری معماری چند حسی بر ادراک محیطی افراد نابینا و کم بینا

سولماز خالقیان¹ محمدرضا نامداری²

1) دانشجویی کارشناسی ارشد معماری گرایش داخلی دانشگاه علم و فرهنگ تهران
2) استادیار گروه معماری دانشگاه علم و فرهنگ تهران

محل انتشار : چهارمین کنفرانس بین المللی معماری،عمران،شهرسازی،محیط زیست و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب(4icacu.com)
چکیده :
چكيده یکی اصلی ترین مفاهیم در معماری برقراری ارتباط درست بین فضای طراحی شده و مخاطب فضا می باشد که از طریق ادراک محیطی امکان پذیر است. به همین دلیل معماری یک فضا ، تاثیر به سزایی ،در ایجاد نگرش مخاطبان نسبت به آن فضا را دارد و همچنین خاص یک حس نمی باشد و می توان آن را جهت اقزایش ارتباط کامل تر به حواس دیگر بسط داد . محور اصلی این پژوهش، شناسایی عوامل و مولفه های معماری چند حسی که از شاخه های اصلی معماری به حساب می آیند، و همچنین میزان تاثیر آن مولفه ها، بر ادراک و تجسم گروه خاص نابینایان و کم بینایان می باشد که آن ها کلید اصلی این ارتباط ، یعنی ارتباط بصری با فضا را ندارند و معماری چند حسی با دخالت در محتوا طراحی ، نقش این کلید ارتباطی را ایفا می نماید. اهمیت تحلیل این مولفه ها و به کارگیری آنان در طراحی یک اثر به شکلی قابل توجه می باشد که می تواند از انزوا طلبی این گروه خاص نسبت به جامعه خود جلوگیری کند. پژوهش حاضر از نظر هدف در دسته تحقیقات کاربردی قرار می گیرد و به شیوه مردم نگاری که نوعی تحقیق کیفی است، صورت می پذیرد و هدف آن دستیابی به اهداف تعیین شده در پژوهش برای شناسایی مولفه های معماری چند حسی و محرکه های ادراکی موثر بر درک افراد ، می باشد . نتایج حاصل از پژوهش ،حاکی از آن است که مولفه های ادراکی غیر بصری سهم مهمی در میزان درک و تجسم فضایی بر روی افراد نابینا و کم بینا دارد و با تحلیل مولفه ها سعی در دستیابی به دسته بندی الگو هایی است که بتوان در راستای ارتقا سطح کیفیت فضاهای داخلی درطراحی مراکز عمومی جامعه که مناسب استفاده قشر نابینایان و کم بینایان باشد، استفاده نمود .
کلمات کلیدی : معماری چند حسی ادراک محیطی نابینایان و کم بینایان تجسمات فضایی معماری نابینایان