مطالعه ی شیوه ی بازنمایی دیو درنگاره های سیاه قلم و مقایسه آن با متون کهن ادبی

مطالعه ی شیوه ی بازنمایی دیو درنگاره های سیاه قلم و مقایسه آن با متون کهن ادبی

زهره داوری1

1) دانشجوی کارشناسی ارشد هنر اسلامی گرایش مطالعات تاریخی و تطبیقی هنر اسلامی، دانشگاه هنر اصفهان.ایران- Email:

محل انتشار : سومین کنگره بین المللی علوم، مهندسی و تکنولوژی - هامبورگ(germanconf.com)
چکیده :
مطالعه در مورد آثار محمد سیاه قلم همواره برای پژوهشگران جذاب و چالش برانگیز بوده¬است. این آثار هر کدام به نحوی نمایانگر موضوعی هستند و نشان های خاصی را با خود همراه دارند. هر چند بسیاری از پژوهشگران اصالت محمد سیاه قلم را ایرانی می¬دانند اما اصلیت برخی آثار و شرایط و مکان زندگی این هنرمند همیشه در حاله ای از ابهام بوده¬است. محمد سیاه قلم همواره سعی بر ارایه¬ی آثاری متفاوت با ویژگی¬های بصری خاص داشته¬است. در کنار دیگر عناصر نقاشی¬هایش، بازنمایی دیو از جایگاه ویژه¬ای برخوردار هست. در این پژوهش به منظور پاسخ به این پرسش که متون ادبی قبل از این هنرمند تا چه میزان می-تواند تاثیری در بازنمایی دیو توسط سیاه قلم داشته ¬باشد، با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با رویکرد آیکونوگرافی ویژگی¬های ظاهری و رفتاری دیوها از منظری تازه در میان کتب ادبی سالهای قبل از این هنرمند مورد مطالعه قرار می¬گیرد. چنانچه ابتدا مشخصه¬های ظاهری و رفتاری دیو در متون ادبی که شامل گرشاسب نامه، سام نامه، داراب نامه، اسکندر نامه، مرزبان نامه، برزونامه و شاهنامه است مورد تعمق و سپس دیو در چند نگاره¬ی سیاه قلم که بر اساس ویژگی رفتاری انتخاب شده، بررسی و مقایسه گردیده ¬است. در انتها به این موضوع دست می¬یابیم که دیوهای نقاشی شده توسط سیاه قلم با توجه به تشابهات و ویژگی هایشان احتمال می¬رود تحت تاثیر خوانش و آگاهی هنرمند از دیو در کتب ادبی قبل از خود است.
کلمات کلیدی : آیکونوگرافی متون کهن ادبی محمد سیاه قلم دیو .