تاثیر عوامل محیطی و اندازه بذر بر میزان سبز شدن و رویش اولیه نهال¬های گونه¬های مختلف بلوط در ایران

رقیه ذوالفقاری¹ هاشم میری² علیرضا فرجام فر³

1) عضو هئیت علمی دانشگاه یاسوج
2) دانشجوی کارشناسی ارشد علوم زیستی جنگل، دانشگاه یاسوج
3) دانشجوی کارشناسی ارشد علوم زیستی جنگل، دانشگاه یاسوج

محل انتشار : صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست به همراه پنجمین همایش ملی جنگل ایران (envprouma.ir)
چکیده :
جنس بلوط دارای گونه¬های مختلفی است و در مناطق مختلف ایران و جهان با اقلیم¬های متفاوت پراکنش دارد. با توجه به اهمیت این جنس در جنگل¬های ایران (زاگرس و هیرکانی)، بذور چهار گونه بلوط واقع در آنها شامل بلوط ایرانی، دارمازو، وی-ول در زاگرس و بلندمازو در جنگل¬های شمال جمع¬آوری گردید و سپس درصد جوانه¬زنی و رویش اولیه نهال¬ها اندازه¬گیری شدند. پس از آن ارتباط بین این ویژگی¬ها با اندازه بذر و عوامل جغرافیایی بررسی گردید. نتایج نشان داد که بین گونه¬های مختلف بلوط از نظر اندازه بذر، جوانه¬زنی و ارتفاع نهال تفاوت معنی¬داری وجود نداشت اما گونه بلندمازو از اندازه بذر بزرگ¬تر و ارتفاع نهال بلندتری نسبت به سایر گونه¬های بلوط برخوردار بود. همچنین ویژگی¬های ذکرشده در بالا در بین بذور بلوط ایرانی با سه مبدا باشت (ارتفاع از سطح دریا و عرض جغرافیایی کم)، یاسوج (ارتفاع بالا و عرض جغرافیایی کم) و بانه (ارتفاع و عرض جغرافیایی بالا) مطالعه گردید. نتایج نشان داد که بذور بلوط ایرانی جمع¬آوری¬شده از بانه دارای ابعاد بذر بزرگ¬تر و ارتفاع نهال بلندتری بودند. به طور کلی نتایج نشان داد که در گونه¬های بلوط¬ ایران بین اندازه بذر و رویش اولیه نهال با مبداء بذر ارتباط مثبت وجود دارد، اما بر درصد جوانه¬زنی هیچ تاثیری ندارد. بنابراین جمع¬آوری بذور درشت¬تر می¬تواند موفقیت جنگل¬کاری¬ها را تضمین نماید.
کلمات کلیدی : بلندمازو بلوط ایرانی جنگل¬کاری دارمازو وی¬ول.