اثرات مواد مادری و توپوگرافی بر تکامل خاک در اراضی رامهرمز استان خوزستان

بهنام بابا احمدی¹ سیروس جعفری²

1) دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم کشاورزی منابع طبیعی خوزستان
2) دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

محل انتشار : هشتمین کنگره بین المللی توسعه کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری ایران(8icsda.ir)
چکیده :
مطالعه حاضر به منظور بررسی اثرات زهکشی و مواد مادری بر تنوع کانی های رسی در خاک های گچی منطقه رامهرمز انجام گردید. خاک‏های موجود در منطقه مورد مطالعه تماماً بدون تکامل خاکرخی، و یا دارای تکامل اندک بوده و شامل راسته‏ های اریدیسول و اینسپتی سول با اپی پدون اکریک و افق‏های زیر سطحی سالیک، کمبیک و جیپسیک می‏باشند. نتایج کانی‏ شناسی الگوی پرتو ایکس، نشان داد که اسمکتیت، کلرایت، ایلایت، کائولینیت و کوارتز از جمله کانی‏های اصلی منطقه هستند. کائولینیت، کلریت و ایلایت موروثی هستند. هوادیدگی برخی از خاکرخ‏ ها در اثر کشت و کار و آبیاری سبب کاهش شدت کانی های ایلیت و کلریت در افق های سطحی شده است. اسمکتیت نیز در خاک‏ها از دو منبع موروثی و از تغییر شکل سایر کانی‏ها منشاء گرفته است. هم چنین در اراضی دارای شرایط نامناسب زهکشی و واکنش خاک بالا و منیزیم زیاد، اسمکتیت در اعماق خاک تشکیل شده بود که از نوع کانی های تری اکتاهدرال بود. کانی رسی سپیولایت برای اولین بار در خاک‏های استان خوزستان در این تحقیق شناسایی و گزارش شد. تشکیل سپیولایت و پالیگورسکیت را می‏توان به شرایط تشکیل مواد مادری و فعالیت بالای منیزیم در اثر رسوب گچ دانست. تشکیل سپیولایت در اراضی با زه‏کشی ضعیف می‏تواند به صورت نوتشکیل و یا از تحول سایر کانی ‏ها باشد.
کلمات کلیدی : پالی گورسکایت سپیولیت گچ کانی رسی