بررسی عوامل افزایش حس تعلق به مکان در مراکز نگهداری کودکان بی سرپرست

فریبرز یعقوبی¹ معصومه یعقوبی سنقرچی²

1) دانشجوی کارشناسی ارشد معماری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد
2) استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل ، ایران

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی تحقیقات در عمران، معماری، شهرسازی و محیط زیست پایدار(2cauem.com)
چکیده :
پدیده سرپرستی کودکان در جوامع امروزی علاوه بر مشکل فردی ، مشکل و معضل اجتماعی محسوب می گردد که عدم توجه به این معضل می تواند اثرات جبران ناپذیری را برای جوامع پدید آورد. در مقابل ، توجه و برنامه ریزی مناسب برای سازماندهی و کاهش مشکلات این کودکان می تواند به سلامت روانی جامعه منجر شده و باعث رشد و شکوفایی روابط اجتماعی کودکان گردد. در این مسیر ، طراحی مراکز نگهداری کودکان بی سرپرست به منظور القای محیط خانه و خانواده به آنان و ارتقا حس تعلق در میان کودکان از اهمیت بسزایی برخوردار است. کیفیت طراحی محیط و ویژگی های کالبدی معماری آن میتواند علاوه بر تامین نیازهای کودکان، در نحوه نگرش و فرآیند ادراک از فضا، چگونگی روابط انسانی وتعاملات اجتماعی، رشد شخصیتی و در نهایت ایجاد حس تعلق و رضایتمندی از مکان در میان کودکان بی سرپرست موثر واقع گردد. حس تعلق به مکان به معنای ادراک ذهنی کودکان نسبت به فضاهای پیرامون و احساسات کم و بیش آگاهانه آنها از محیط خود است که شخص را در ارتباطی درونی با محیط قرار می دهد، به طوریکه فهم و احساسات فرد با زمینه معنایی محیط پیوند خورده و یکپارچه میشود. این حس عاملی است که موجب تبدیل یک فضا به مکانی با خصوصیات حسی و رفتاری ویژه برای افراد می گردد. حس تعلق به مکان از یک طرف وابسته به مشخصات فردی و ویژگی های فردی شامل انگیزش، شایستگی ها و شناخت افراد نسبت به مکان بوده و از طرف دیگر ریشه در تعاملات اجتماعی و ارتباط فرد با دیگران دارد که منبعث از نیاز به تعلق به عنوان نیاز اولیه انسان می باشد. در این پژوهش با توجه به ماهیت موضوع نگهداری کودکان بی سرپرست در جوامع مختلف، سعی گردیده است با رویکردی توصیفی – تحلیلی، نقش عوامل موثر در ارتقاء حس تعلق به مکان در مراکز نگهداری کودکان بی سرپرست مورد بررسی قرار گیرد.
کلمات کلیدی : مکان حس تعلق به مکان کودکان بی سرپرست مراکز نگهداری