رویکرد شاخصه درونگرایی در معماری معاصر ایران در دو دوره قاجار و پهلوی اول

فرشاد حاتمی برق¹ بهروز منصوری² سیدمصطفی مختاباد امرئی³ لیلا زارع⁴

چکیده :
بیان مساله: تحولات تدریجی الگوی شکلی و توده-فضا در معماری بناهای مسکونی از دو دوره قاجار و پهلوی اول منجر به حذف بسیاری از کارکرد فضایی خانه و تغییرات در عملکردگرایی منطبق بر سبک زندگی متاثر از فرهنگ مدرنیته شده است. بررسی نمونه خانه های دوره سنت و مدرن از نکته نظر تغییرات در چیدمان کارکردها، با رویکرد خوانش پلان و توجه خاص بر مجموعه نظرات نظریه پردازان معماری درخصوص مولفه های تاثیرگذار بر نظم هندسی خانه ایرانی می توان مدل الگوی معماری ایرانی را تبیین نمود. فرضیه پژوهش: بسیاری از بناهای تاریخی دوره قاجار از کارکرد فضایی و توده فضا با رویکرد خصوصیات معماری درونگرایی متاثر از شاخص های دوره سنت پیروی نموده است. بررسی نظام هندسی طراحی خانه به سبک ایرانی در بهبود و بازآفرینی رویکردهای طراحی معماری مسکن در دوره معاصر رهنمود خواهد ساخت. هدف پژوهش: از آنجایی که آخرین دوره تاریخی تبعیت از الگوی مسکن، دوره قاجاریه(سنت) می‌باشد، لازم است که بررسی مقتضی در خصوصیات معماری و نمونه بناهای مسکونی دوره تاریخی انجام پذیرد. از جمله موارد قابل توجه در مطالعات مربوط، عرصه¬بندی فضاها و کارکردهای فضایی و بررسی مولفه¬های نظم هندسی بنا در دوره تاریخی مذکور بوده است. بنابراین از اهداف تحقیق می‌توان به خوانش پلان در سیر تحولات تاریخی معماری سنتی ایران از نظر نظام هندسی و چیدمان فضایی و بازخوانی چیدمان‌فضایی در مسکن ایرانی از نتایج خوانش پلان بناها و سبک‌زندگی دوره سنت اشاره نمود. روش پژوهش: برای رسیدن به اهداف پژوهش، نیازمند گام های هفت گانه در فرآیند تحقیق بوده است که مراحل تدریجی بصورت جمع آوری داده ها، ابزار مشاهده، خوانش پلان، پرسشنامه خبرگان، تدقیق نتایج بصورت کمی و کیفی از روش مطالعات کتابخانه‌ای، توصیفی-تحلیلی و استقرایی و قیاسی بهره گرفته شده است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می¬دهد که در گام سوم و چهارم، شامل جمع آوری داده های مرتبط با مولفه های معماری ایرانی و نظرات صاحبنظران معماری می باشد، تعدادی از شاخص ها تقویت و دارای اهمیت نسبت بالاتری در گروه های سه گانه حائز رتبه بندی قرار گرفته و از توجه به مولفه حریم بعنوان عمده نکته قابل توجه در تغییرات بناهای سنت نسبت به دوره معاصر معرفی می نماید. مولفه حریم ارتباط مستقیم با وحدت اجزاء و کل و جزء و سلسله مراتب فضایی و عملکردی از زیرمجموعه درونگرایی می باشد.
کلمات کلیدی : نظم هندسی وحدت در کثرت کل و جزء الگوی شکلی الگوی توده-فضا

زبان مقاله : فارسی
محور مقاله : مهندسی معماری ( کلیه گرایش ها)
محل انتشار : چهارمین کنفرانس بین المللی معماری،عمران،شهرسازی،محیط زیست و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب
آدرس وب سایت کنفرانس : 4icacu.com
کد IOI مقاله : AZDE-AZDKDZ
لینک مستقیم مقاله : https://isnac.ir/AZDE-AZDKDZ