نقش الگوهای بومی معماری در تأمین آسایش اقلیمی بندر بوشهر: مطالعه موردی عمارت طاهری

محمدصادق فلاحت ¹ حوریا کریمی ²

1 ) دانشیار گروه معماری دانشگاه زنجان، دانشگاه زنجان، زنجان
2 ) دانشجوی کارشناسی ارشد معماری پایدار دانشگاه زنجان، ایران

محل انتشار : دهمین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و مهندسی و هفتمین کنگره بین المللی عمران، معماری و شهرسازی آسیا(10icrsie.com)
چکیده :
معماری بومی همواره بازتابی از تعامل هوشمندانه انسان با محیط طبیعی پیرامون خود بوده و در اقلیم‌های مختلف، راهکارهایی کارآمد برای دستیابی به آسایش حرارتی، تهویه طبیعی و بهینه‌سازی مصرف انرژی ارائه کرده است. در اقلیم گرم و مرطوب جنوب ایران، به‌ویژه در بندر بوشهر، معماری سنتی با بهره‌گیری از عناصر بومی و شناخت عمیق از شرایط اقلیمی، به شیوه‌ای منسجم و هدفمند طراحی شده است. این پژوهش با هدف بررسی نقش مؤلفه‌های بومی معماری در ارتقای آسایش اقلیمی ساکنان، به تحلیل معماری عمارت تاریخی طاهری در بافت قدیم بوشهر می‌پردازد. روش تحقیق به‌صورت توصیفی–تحلیلی بوده و اطلاعات آن از طریق مطالعات کتابخانه‌ای، مشاهده میدانی و تحلیل کالبدی گردآوری شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که ویژگی‌هایی همچون جهت‌گیری مناسب بنا نسبت به بادهای غالب، استفاده از بازشوهای وسیع و سرتاسری، بهره‌گیری از سایه‌اندازهایی مانند طارمه، ایوان و شناشیر، وجود حیاط مرکزی و استفاده از مصالح بومی با ظرفیت حرارتی بالا، همگی به‌صورت نظام‌مند در جهت کاهش دمای داخلی ساختمان و ارتقای کیفیت آسایش حرارتی ایفای نقش می‌کنند. همچنین، ایجاد تهویه متقاطع از طریق طراحی بازشوهای مقابل هم و استفاده از عناصر مشبک، باعث افزایش جریان طبیعی هوا و تهویه فضاهای داخلی می‌شود. بهره‌گیری از دانش بومی در طراحی معماری، الگویی پایدار برای معماری معاصر در مناطق هم‌اقلیم به شمار می‌آید و می‌تواند در راستای توسعه پایدار شهری و کاهش مصرف انرژی نقش مهمی ایفا کند.
کلمات کلیدی : واژه‌هاي كليدي معماری بومی آسایش اقلیمی اقلیم گرم و مرطوب بندر بوشهر عمارت طاهری