کاربست اقتصاد چرخشی در طراحی پایدار پارک‌های بازیافت با تمرکز بر بتن بازیافتی

محمدصادق فلاحت ¹ نادیا هادیان ²

1 ) دانشیار گروه معماری دانشگاه زنجان، دانشگاه زنجان، زنجان
2 ) دانشجوی کارشناسی ارشد معماری،دانشگاه زنجان، ایران

محل انتشار : دهمین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و مهندسی و هفتمین کنگره بین المللی عمران، معماری و شهرسازی آسیا(10icrsie.com)
چکیده :
با گسترش بحران‌های زیست‌محیطی ناشی از مصرف بی‌رویه منابع اولیه و تولید انبوه پسماندهای ساختمانی، بازنگری در الگوهای طراحی معماری و مصالح ساختمانی به ضرورتی اجتناب‌ناپذیر بدل شده است. اقتصاد گردشی به‌عنوان رویکردی نظام‌مند برای جایگزینی با مدل خطی تولید و مصرف، بستری مفهومی برای طراحی پایدار فراهم می‌آورد. این پژوهش با هدف ترجمه مفهومی–فضایی مؤلفه‌های مدل چهاربعدی اقتصاد گردشی (4D)، به طراحی یک پارک بازیافت آموزشی–اکولوژیک با تمرکز بر کاربست (بتن بازیافتی) به‌عنوان یک راهکار طراحی می‌پردازد. مؤلفه‌های کلیدی مدل چهارگانه اقتصاد گردشی (4D) یعنی؛ Decouple (جداسازی رشد از مصرف منابع)، Dematerialize (کاهش ماده‌گرایی)، Distribute (توزیع و مشارکت در تولید) و Design for Regeneration (طراحی برای باززایش) از منظر معماری تحلیل و به راهکارهایی نظیر استفاده از بتن بازیافتی، بازطراحی مصالح دورریز ساختمانی، و ساخت ماژول‌های آموزشی تبدیل شده‌اند. استفاده از بتن بازیافتی نه‌تنها در راستای کاهش وابستگی به منابع نو و کاهش پسماند عمل می‌کند، بلکه در ایجاد زبان معماریِ نوین برای فضاهای آموزشی–اکولوژیک مؤثر است. روش تحقیق، کیفی–تحلیلی و مبتنی بر تحلیل اسنادی و تطبیق نظری–کاربردی است. نتایج نشان می‌دهد که مدل (4D)، به‌ویژه در هم‌افزایی با مصالح بازیافتی مانند بتن، می‌تواند چارچوبی منسجم، قابل‌بومی‌سازی و ارزش‌آفرین برای طراحی فضاهای شهری در بستر اقتصاد گردشی باشد. در پایان، پیشنهاداتی مانند بهره‌گیری از شبیه‌سازی دیجیتال مصالح بازیافتی، طراحی مشارکتی با جوامع محلی و اجرای پروژه‌های پایلوت مبتنی بر بازیافت بتن ارائه شده است.
کلمات کلیدی : اقتصاد چرخشی بتن بازیافتی طراحی برای باززایی طراحی پایدار معماری اکولوژیک مدل چهارگانه