مدیریت پایدار منابع آب‌های زیرزمینی: چالش‌ها، راهکارها و چشم‌انداز در ایران

علیرضا فاضلی¹

1) کارشناس ارشد مهندسی عمران گرایش ژئوتکنیک، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر،

محل انتشار : پنجمین کنفرانس بین المللی مقاوم سازی لرزه ای و کنفرانس بین المللی فناوری های نوین در مهندسی عمران، معماری و شهرسازی(5icst.ir)
چکیده :
آب‌های زیرزمینی به‌عنوان منبعی استراتژیک، نقش محوری در تأمین آب شرب، کشاورزی و صنعت دارند. با این حال، برداشت بی‌رویه، آلودگی و تغییرات اقلیمی، پایداری این منابع را در ایران و جهان تهدید می‌کند. این مقاله با هدف بررسی چالش‌ها و ارائه راهکارهای عملی برای مدیریت پایدار آب‌های زیرزمینی، از طریق مرور نظام‌مند منابع علمی معتبر تدوین شده است. روش تحقیق شامل تحلیل کمی (مدل‌سازی هیدرولوژیکی) و کیفی (بررسی سیاست‌ها و تجربیات جهانی) است. نتایج نشان می‌دهد که راهکارهایی مانند تغذیه مصنوعی آبخوان‌ها (MAR)، پایش پیشرفته با فناوری‌های نوین و سیاست‌های مشارکتی می‌توانند افت سطح آب را تا ۲۰-۳۰ درصد کاهش دهند. در ایران، کسری مخزن ۱۳۵ میلیارد مترمکعبی و وضعیت بحرانی ۴۰۳ دشت ممنوعه، ضرورت بازنگری سیاست‌های حکمرانی آب را نشان می‌دهد. پیشنهاد می‌شود مدل‌های موفق جهانی مانند قانون مدیریت پایدار کالیفرنیا (SGMA) با شرایط محلی تطبیق داده شوند.
کلمات کلیدی : مدیریت پایدار آب‌های زیرزمینی تغذیه مصنوعی تغییرات اقلیمی سیاست‌های مشارکتی sdg6