اصول و راهکارهای طراحی فضاهای آموزشی کودکان با هدف افزایش خلاقیت

وحید حسین زاده¹ نیایش حیدری²

1) عضو هيات علمي معماري موسسه آموزش عالي فردوس ، مشهد ، ايران.
2) دانشجوي كارشناسي معماری دانشگاه غيرانتفاعي فردوس مشهد، ايران.

محل انتشار : چهارمین کنفرانس بین المللی معماری،عمران،شهرسازی،محیط زیست و افق های هنر اسلامی در بیانیه گام دوم انقلاب(4icacu.com)
چکیده :
به نظر می رسد افزایش شهر نشینی و کمبود شدید فضاهای خصوصی، تغییر در شیوه زندگی و اغلب تک فرزندی شدن خانواده ها محدودیت های فضایی و زمانی برای کودکان ایجاد کرده و موجب شده تا عرصه حضور آنها روز به روز محدود تر شود. سرعت و شتاب زندگي و پديد آمدن تحولات شگفت انگيز از ويژگي هاي عصر حاضر است و هر لحظه اتفاقي جديد در حال وقوع است و اين اتفاقات همچون حلقه هاي زنجير به يكديگر متصل بوده و از دل زمان خارج مي شوند. در سال هاي اخیر، تحقیقات بسیاري انجام شده که از میان عوامل متعدد تأثیرگذار در رشد خلاقیت کودك، شیوه هاي آموزشی، جنبه هاي عاطفی- شناختی کودکان، هوش هیجانی، کودکان استثنایی و نیز مسایل تربیتی مورد بررسی قرار گرفته اند؛ اما به تأثیر کیفیت فضاي معماري در پرورش خلاقیت، کمتر توجه شده است. توجه ویژه به فضای بازی در مجموعه های آموزشی به عنوان عامل اساسی مهارت آموزی و ارتقای خلاقیت کودکان، افزایش جمعیت کودکان در ایران، سبب توجه به مسأله کیفیت طراحی فضاهاي آموزشی براي آنان شده است تحقیقات اخیر بیانگر آن است که بازي کودك از جمله بازي با آب، شن و مانند آن در ارتقاء خلاقیت او مؤثر است همچنین بررسی ها نشان می دهد وجود گیاهان در فضاي داخلی، موجب ارتقاء خلاقیت آنها می باشد. روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی می باشد وآنچه که به عنوان موضوعی نو مورد بحث و تأکید قرار گرفته، این است که بازي و مشارکت گروهی کودك، نه فقط در قالب برنامه هاي آموزشی؛ بلکه به وسیله اجزا و عناصر معماري در سامانه هاي کالبدي و عملکردي امکان پذیر باشد و نیز صرف به کار گیري عناصر طبیعی کافی نیست و این عناصر با دارا بودن ویژگی تغییرپذیري می توانند درایجاد تنوع در فضاي آموزشی و ارتقاء خلاقیت کودك مؤثر باشند.
کلمات کلیدی : طراحی معماری فضاهای آموزشی کودک و محیط خلاقیت