بررسی تطبیقی چیدمان فضایی در هماهنگی با اقلیم در معماری خانه های سنتی تبریز

مریم ستارپور ¹ آرزو شمشادی وایقان ² محمدرضا بمانیان ³

1 ) دانشجوی ی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد، ایران
2 ) فارغ التحصیل کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر، ایران
3 ) استاد گروه معماری و شهرسازی، دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در عمران، معماری و شهرسازی (2cauconf.com)
چکیده :
چکیده: این مقاله با هدف بررسی الگوها و نحوه¬ی چیدمان فضایی خانه¬های سنتی با تأثیرپذیری از اقلیم بومی در محدوده مطالعاتی مورد انتخابی تدوین شده است. از آنجایی که طراحی و تصمیمات خانه¬های مسکونی¬ سنتی از عوامل مختلفی هم چون سنت، فرهنگ و اقلیم منطقه تأثیر پذیرفته و از طریق یک دوره طولانی از آزمون و خطا و نبوغ سازندگان محلی که دارای دانش خاص در مورد محدوده طراحی خود دارند، جمع آوری شده وبه معماری با قدرت و صلابت تبدیل شده است. به این ترتیب، توجه اصلی نوشته، به تأثیرپذیری این خانه¬ها از اقلیم در نحوه¬ی چیدمان و شکل¬پذیری آنها معطوف شده است.با توجه به طراحی و دانش بومی، طبیعت¬گرایی، صرفه¬جویی در انرژی، اقدامات منفعل خورشیدی برای رسیدن به شرایط آسایش و عدم وجود وسیله¬های مکانیکی و الکتریکی بر شکل¬گیری فضاهای خانه¬های سنتی تأثیر گذاشته است.در اغلب کشورهای در حال توسعه می¬توان مشاهده کرد که با دگرگونی¬هایی که در حین اجرای تغییرات و نوسازی بخش ساختمان بوجود آمده سبب، تغییر فرم، چیدمان و ... شده است،و دانش و الگوی سنتی که پاسخگوی هوشمند برای اقلیم بوده از دست رفته است. هدف این مقاله شناخت تکنیک های ساخت و ساز و روش¬های طراحی متناسب با عوامل اقلیمی در ساختمان¬های مسکونی سنتی و استفاده در طراحی¬های معماری حال حاضر ،برای کاهش همه جانبه هزینه انرژی یک ساختمان است. روش این پژوهش، مبتنی بر مطالعات کتابخانه¬ای و تحقیقات میدانی است و رویکردی توصیفی دارد. برای دستیابی به اهداف مورد نظر، تعدادی از خانه¬های سنتی تبریز که که متعلق به دوران قاجار و اوایل پهلوی بودند، به دلیل تشابه کالبدی از لحاظ وجود جز فضاها در آن¬ها مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی با در نظر گرفتن جنبه طراحی اقلیمی که یکی از جنبه¬های معماری می¬باشد¬، صورت پذیرفت. در انتهای مقاله، اصولی که قابلیت تعمیم¬پذیری به معماری امروز را دارند بیان شده است.
کلمات کلیدی : اقلیم طراحی اقلیمی معماری بومی خانه های سنتی تبریز