بررسی اندیشه های شیخ بهایی در شهرسازی؛ بررسی موردی: شهر اصفهان

سلدا نظری¹ علی خیابانیان²

1) عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد
2) کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریزAli_

محل انتشار : پنجمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(5icsau.com)
چکیده :
معماری و شهرسازی اسلامی از موضوعات مهمی است که سالهاست مورد توجه معماران و شهرسازان قرار گرفته است؛ به ویژه تطابق چنین مفاهیم عمیق و والایی با شرایط فرهنگی و بومی منطقه اندیشمندان این حوزه را به کنکاش در عمق تاریخ و بررسی مبانی نظری طراحان و متفکرین قرون گذشته و خواستگاه فرهنگی جامعه آنها واداشته است. شیخ بهایی از جمله متفکرینی است که با شخصیتی چند بعدی در گذر از نظر به عمل بسیار موفق بوده است. الگوی ارایه شده شیخ بهایی برای اصفهان را می¬توان به عنوان نمونه ای موفق در این زمینه مورد بررسی قرار داد. این الگو برخلاف نمونه ¬های کم و بیش هم عصر خویش مانند الگوی ارایه شده توسط سایر طراحان و اندیشمندانی همچون لئوناردو داوینچی درحد تئوری باقی نماند و جامه حقیقت پوشید. این مقاله به بررسی آرا و اندیشه های شیخ بهایی و برداشت ایشان از متون اسلامی و ترجمه آنها به طرح و کالبد شهری با استفاده از راهبرد مقایسه¬ای می¬پردازد. این راهبرد برای کشف ارتباط بین آموزه های اسلامی و نتایج شهرسازانه آن که توسط شیخ بهایی ارایه شده است در شناخت بهتر از اوضاع فعلی جامعه و تطابقی که از آن یاد شد می¬تواند راهگشا باشد. این مقاله که به روش اسنادي تدارك شده بر سر آن است که از لابلاي خشت¬ها وآجرهاي فضای فکری شیخ بهایی، اندیشه تفکري که مایه به هم آرائی فضاهای معماری و ساختار شهری شده است را به ویزه در قالب شهر اصفهان بررسی کرده و فرایندی از نظر به عمل که بتوان از آن در عرصه شهرسازی کشور استفاده کرد ارایه کنیم.
کلمات کلیدی : اصفهان تحول و توسعه اجتماعی دانش میان رشته ای طراحی شهری