از انبار باروت تا سرای هنرمندان ( نگرشی جامع در راستای طرح احیای سرایی متروکه)

مونا ترکمانی یگانه¹ آراز نجفی² هایده خمسه³

1) دانشجوی کارشناسی ارشد مرمت و احیای بناها و بافت های تاریخی،گرایش هنر، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد ابهر، زنجان، ایران
2) استاد، دکتری باستان شناسی،رشته مرمت و احیای بناها و بافت های تاریخی،گرایش هنر، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد ابهر، زنجان، ایران، (
3) 3- استاد، دکتری باستان شناسی،گروه هنر، رشته مرمت و احیای بناها و بافت های تاریخی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد واحد ابهر ، ایران (

محل انتشار : پنجمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(5icsau.com)
چکیده :
آنچه چشم ها دیده و می بیند را، گذشته و آینده قضاوت کرده و خواهد کرد که ایران زمین چه هنرمندانی را در درون خود پرورانده است. هنرمندانی که دستان هنرمندشان از گل و خشت ساختار زیبایی را به بشر هدیه کرده است و جز نام آنها و خشتهایی که نماد معماری ایران است چیزی برجای نمانده است. پس چه بهتر است تا چنین هنر هایی که نشان از فرهنگ، هنر و ذوق هنرمندان این مرز و بوم دارد را دوباره مرمت و احیا کرده و به کاربری های سابق و یا حتی جدید و متناسب با مکان، زمان و نیاز ساکنان، بازگردانده شود. این مقاله که بر گرفته از رساله کارشناسی ارشد محقق با عنوان طرح مرمت و احیای سرای حاج شعبان بازار زنجان میباشد، ضمن معرفی سرای مربوطه به عنوان کوچکترین سرای موجود در طولانی ترین بازار ایران، بطور کلی سعی دارد تا با برسی تمام جوانب، کاربری جدید به بنا اعطا کند؛ تا ضمن رفع نیاز مردم شهر خود در قالب یک مجموعه تجاری- فرهنگی- آموزشی؛ میراث تاریخی و هنری، این شهر را برای آیندگان نیزحفظ کند. همچنین از آنجایی که منابع محدودی در این خصوص نوشته شده است، می توان این مقاله را با هدف یک نمونه کاربردی به منظور آشنایی با نحوه ارائه طرح های احیایی، برای دانشجویان و علاقه مندان به رشته مرمت مطرح کنیم تا با نحوه احیای بناهای تاریخی آشنا شوند. بر این اساس مطالب مربوط به معماری و تاریخچه این سرا به صورت تمام کتابخانه ای فیش برداری و جمع آوری شده است و شیوه معماری و راهکارهای پیشنهادی برای اعطای طرح احیا این بنا، به صورت تمام میدانی و با استفاده از نرم افزار های معماری و طراحی های محقق ارائه شده است و نتیجه این طرح احیای پیشنهادی، سرایی است با عنوان سرای هنرمندان که در آن تمام صنایع دستی و هنر استان و حتی ایران تحت آموزش قرار گرفته تا این میراث تاریخی در آینده به فراموشی سپرده نشود. همچنین اعطای طرح پیشنهادی حاضر در کنار حفظ میراث تاریخی و هنری این استان، فضایی را برای بازدید گردشگران و علاقه مندان به منظور بازدید و خرید از این مجموعه تاریخی براورده می کند.
کلمات کلیدی : طرح احیا سرای شعبان بازار زنجان طرح احیای سرا