سنجش میزان آسیب پذیری بافت هاي فرسوده شهري با رویکرد مدیریت بحران(نمونه موردی بافت فرسوده لب آب )

علی شمس الدینی¹ ناصر حسن زاده²

1) استادیارگروه شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی
2) دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی

محل انتشار : پنجمین کنگره بین المللی عمران، معماری و توسعه شهری(5icsau.com)
چکیده :
بافتهاي فرسوده شهري داراي مشکلات متعددي در زمینه هاي کالبدي، محیطی، اجتمـاعی و اقتصـادي هسـتند، کـه زندگی ساکنان در این گونه بافت ها را با مشکل روروبه ساخته است. بر اساس بررسی هاي انجام شده، حـدود درصـد 90 جمعیت کشور در معرض خطر هاي ناشی از وقوع زلزله هستند. از این رو، بافت هاي فرسوده به علت مشکلات موجود از آسیب پذیري بالایی در صورت وقوع زلزله برخوردارند. با وجود این ، در تهیه طرح های بهسـازي بافـت هـاي فرسـوده و سایر طرحهاي شهري، از نظریه هاي مدیریت بحران زلزله در خصوص راهکارهاي کـاهش آسـیب پـذیري شـهر در برابـر زلزله استفاده نمی شود . راهکارهایی که مدیریت بحران زلزله به منظور کاهش آسیب پذیري بافت هـاي شـهري ارائـه مـی دهـد، در ارتبـاط بـا زمینه هایی است که در نظام شهرسازي و مخصوصاً برنامه ریزي بهسازي بافتهاي فرسوده، بررسی می شود . زمینه هایی که به طور مشترك میان برنامه ریزي بهسازي و مدیریت بحـران زلزلـه مـورد توجـه اسـت، در چهـار محـور کـاربري زمـین، دسترسی، تراکم و فضاي باز است. هدف این مقاله، بهسازي بافت هاي فرسـوده شـهري بـا بررسـی راهکارهـاي مشـترك میان دو رویکرد برنامه ریزي بهسازي و مدیریت بحران زلزله است؛ تا از این طریق بتوان با تلفیـق ایـن دو رویکـرد ضـمن افزایش کیفیت زندگی در بافتهاي فرسوده، میزان آسیب پذیري آنها را در مقابل بحران زلزله کاهش داد. بـدین منظـور محله لب آب شیراز که یکی از محله هاي واقع در بافت فرسوده شهر است، به عنوان نمونـه مـوردي انتخـاب شده است. نوع تحقیق به صورت توصیفی، تحلیلـی و پیمایشـی اسـت کـه در تجزیـه و تحلیـل اطلاعـات از روش هـاي AHP و SWOT استفاده شده است. نتیجه هاي به دست آمده از تحقیق نشان می دهد که محله لب آب از آسیب پذیري بـالایی در زمینه هاي مختلف در برابر وقوع زلزله برخوردار است و با وجود اشـتراك هـایی کـه میـان دو رویکـرد برقـرار اسـت، در ارتباط با برخی از زمینه ها تفاوت ها و تناقض هایی مشاهده می شود. استفاده از راهکارهایی که به صورت متعادل، هـم در شرایط عادي رفاه ساکنان را در نظر گیرد، و هم به شرایط بحرانی نظر داشته باشد، معقولانه به نظر می رسد
کلمات کلیدی : بهسازي مدیریت بحران زلزله بحران بافت فرسوده شیراز محله لب آب