بازیگران جدید جهان کنونی دموکراسی: نقش نهادهای غیرانتخابی در آموزش حقوق شهروندی

آرین قاسمی¹ مهدی مفتاحی² فراز جاودانه³

1) دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)،
2) دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)،
3) دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)،

محل انتشار : همایش آسیب شناسی نظام آموزشی کشور(conf.unpardis.com)
چکیده :
تصور انسان مدرن بدون حقوق شهروندی تصویری ناقص است. بی تردید تحقق و اجرای حقوق شهروندی علاوه بر وضع احکام در سطح منابع فرازین و فرودین نظام حقوقی، مستلزم آموزش آن در جامعه نیز هست. این دو مفهوم چنان در پیکره منظومه جهان کنونی با یکدیگر مانوس و عجین شده¬اند که تضمین حقوق شهروندان بدون وجود آموزش آن، امری بعید می-نماید. زیرا یکی عواملی که در تحقق حقوق شهروندی، دارای اهمیت بسزایی می باشد نقش آفرینی خود شهروندان است. البته میزان این نقش آفرینی بسته به نوع حق متفاوت است، اما شهروند آگاه از حقوق خود افزون بر آنکه در تحولات اجتماعی تاثیرگذاری می نماید، مقتدرتر گردیده و در اقتدارافزایی اجتماعی نیز نقش فزاینده ایفا می نماید. از این رو، رسیدن به چنین غایت مطلوبی، در گروه آگاهی بخشی و مستلزم اموزش و ارتقا آگاهی شهروندان پیرامون حق های شهروندی خود است. افزون بر این با تمام فراز و فرودهای برآمده از گذر زمان، امروز، دموکراسی به سکه رایج اقصی نقاط عالم تبدیل شده است. اما در بطن این سامان سیاسی، طیفی نوآمده از نهادها در حال زایش و فزایش¬اند که در عین آنکه می¬توانند تکمیل¬گر کاستی¬ها و ناکارآمدی¬های دموکراسی باشند، خطر انحراف آن را نیز به همراه دارند. نهادهای غیرانتخابی، چالش نوین نظام¬های سیاسی دموکراتیک هستند که ممکن است به استحاله این سامانه منجر شوند. به تبع اصل، وضعیت حقوق شهروندی در نظام دموکراتیک نیز تابعی از همین وضع است که می¬تواند در مواجهه با آن¬ها تضمین یا تحدید گردد. اما آنچه مهم است نقش این نهادها در امکان آموزش حقوق شهروندی است.
کلمات کلیدی : حقوق شهروندی نهادهای غیرانتخابی دمکراسی آموزش حقوق شهروندی