بررسی آسیب‌پذیری آبخوان ساحلی بر اثر نفوذ جبهه آب شور

علی شهیدی¹ محسن پوررضا بیلندی² سید مصطفی طباطبائی³

1) دانشیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
2) استادیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
3) دانشجوی دکتری منابع آب دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند

محل انتشار : ششمین کنفرانس بین المللی علوم و مهندسی(6icesconf.com)
چکیده :
اهمیت آبخوان‌های ساحلی و کنترل آسیب‌پذیری ناشی از ورود آب شور دریا به این آبخوان‌ها ضمن اینکه مساله مهم مرتبط با برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آب محسوب می‌شود، از دیدگاه زیست محیطی نیز اهمیت دارد. در این تحقیق روش تئوریکی واکنش‌های تبادلی و تکامل فاسیس‌های هیدروشیمیایی آب زیرزمینی در حین نفوذ آب شور مورد بررسی قرار گرفته است و بر ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان جهت تعیین سیاست‌های بهره‌برداری تاکید دارد. بررسی آسیب‌پذیری آبخوان از طریق تداخل آب شور به روش‌های مختلفی امکان پذیر است و ممکن است ناشی از عوامل مختلف باشد. بنابراین دستیابی به روش‌هایی جهت کنترل و بهینه کردن برداشت از آب‌خوان‌های ساحلی از نظر کمی و کیفی ضروری می‌باشد. در این پژوهش چگونگی ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان توسط مدل GALDIT مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج عامل حرکت جبهه آب شور به سمت آبخوان‌های سحلی بر هم خوردن تعادل بین دو سیال می‌باشد که بهره‌برداری بی‌رویه از آبخوان‌ مهم‌ترین عامل بر هم خوردن این تعادآن می‌شود. کاهش ارتفاع سطح آب آبخوان نسبت به سطح دریا و کاهش فاصله افقی آبخوان تا ساحل باعث افزایش پتانسیل آسیب‌پذیری آبخوان شده و افزایش هدایت هیدرولیکی محیط متخلخل بر شدت آسیب‌پذیری می‌افزاید. بنابراین بهره‌بردای از آبخوان‌های ساحلی نیاز به ارزیابی آسیب‌پذیری آن دارد تا در وضعیت‌های مختلف آبخوان، سیاست‌های بهره‌برداری و یا راهبردهای اصلاحی مناسب به کار گرفته شود.
کلمات کلیدی : آسیب‌پذیری اینتروژن شاخص GALDIT