نابرابری جنسیتی در باورهای عامیانه

طاهره نعمت الهی¹ صمیه زارع²

1) کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی
2) کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی

محل انتشار : دومین همایش ملی نگاهی نو به زبان و ادب عامه(ammeh2.ir)
چکیده :
باورهای عامیانه ارتباط مستقیمی با رفتار و هویت انسانی دارند و از آنجا که جنسیت نیز به عنوان یکی از جنبه های اولیه هویت نقش مهمی در شکل گیری بسیاری از پدیده های اجتماعی و باورهای عامیانه دارد، این پژوهش به بررسی تأثیر جنسیت بر باورهای عامیانه مردم ایران پرداخته است و هدف از آن توصیف و تحلیل وضعیت زنان در باورهای عامیانه بر مبنای نابرابری جنسی با تاکید بر فرودستی زنان و با تکیه بر ریخت شناسی این گونه باورهاست. با تحولات اجتماعی صورت گرفته در جوامع بشری، وضعیت زنان دستخوش تغییرات اساسی شده است، اما به رغم تغییرات آشکار، تفکرات مردسالار هنوز در مقابل تغییر جامعه به سوی برابری جنسیتی مقاومت می کند و در بسیاری از عرصه ها، همچون عرصه فرهنگ نمی خواهد واقعیت های جدید را بپذیرد. در باورهای عامیانه نیز ردّ پای تفکرات مردسالارانه و نگاه برتری جویانۀ مردان نسبت به زنان دیده می شود؛ همچنان که بررسی باورهای عامیانه نشان می دهد زنان قبل از ازدواج بیشتر اسیر مسائلی چون بخت گشایی، خواستگاری و ازدواج هستند و پس از آن درگیر ساختارهایی چون فرزندآوری(آبستنی، نازایی، چلّه بری و ...) و سپس حفظ زندگی (دفع هوو، دفع طلاق). در صورتی که مردان هیچکدام از این دغدغه ها را تجربه نمی کنند و بر اساس رابطه سلسله مراتبی برتری و فرودستی، زنان را فرودست و جنس دوم به شمار می آورند و ایشان را تنها در نقش فرزندآوری و مادری به رسمیت شناخته و قابل احترام به شمار می آورند.
کلمات کلیدی : باورهای عامیانه نابرابری جنسیتی زن ازدواج