بررسی شباهت شگردهای مضمون‏ سازی و ساخت ضرب‏ المثل‏های فارسی

بررسی شباهت شگردهای مضمون‏ سازی و ساخت ضرب‏ المثل‏های فارسی

خدیجه حاجیان1

1) استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس

محل انتشار : دومین همایش ملی نگاهی نو به زبان و ادب عامه(ammeh2.ir)
چکیده :
چکیده مضمون یکی از مهم‌ترین مفاهیم انتقادی و مرکزی ادبیات در جهان است. دستیابی به مضامین آثار ادبی در دنیا کاری بسیار تخصصی و دشوار و درعین حال بنیادی شناخته می‌شود. ارتباط مضمون با کار نظریه و نقد ادبی نیز بر کسی پوشیده نیست و برخی دست‌یابی به مضمون را یکی از مهم‌ترین رسالت‌های نقد ادبی می‌دانند؛ از چنین دیدگاهی مضمون‌یابی کاری انتقادی است که ضرورتاً باید ذیل نظریه‌ای ادبی صورت گیرد. معنای چنین رویکردی در وهله‌ی اول آن است که مضمون‌یابی کاری بسیار تخصصی است، نکته مهم دیگر شگردهای مضمون‏سازی است که در سبک‏های متفاوت، به روش‏های متفاوتی شکل گرفته است. برترین مضامین با کمک آرایه‏های ادبی ساخته شده‏اند و اتفاقا برخی از شگرده‏های مضمون‏سازی در ساخت «اَمثال فارسی» هم نقش دارند. در این پژوهش برآن شدیم تا شباهت‏های ساخت مضمون و ضرب‏المثل‏ها را بررسی کنیم و نتیجه این است که ساخت مضمون و مَثَل شباهت بسیار دارند و دیگر اینکه به نظر می‏رسد این شباهت زیرساخت‏ها سبب، رواج بسیاری از مثل‏ها به شکل منظوم و تکرار آن در شعر شاعران فارسی شده باشد. واژه‏های کلیدی: مضمون‏سازی، ضرب‏ المثل، شعر فارسی، ، حسن تعلیل، استعاره
کلمات کلیدی : مضمون‏سازی ضرب‏المثل شعر فارسی حسن تعلیل استعاره