بررسی چگونگی استفاده از محرک های ادراک در فضاهای آموزشی نابینایان(نمونه موردی مرکز آموزشی نابینایان نیومکزیکو)

معصومه نحوی¹

1) کارشناس ارشد مهندسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهین شهر

محل انتشار : چهارمین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و مهندسی و کنگره بین المللی عمران، معماری و شهرسازی آسیا(4icrsie.com)
چکیده :
فرد نابینا در راستای ارتباط با محیط نیازمند درک اطلاعات عرضه شده از محیط می¬باشد. بهره¬گیری از این اطلاعات باید به گونه¬ای باشد که موجب سردرگمی فرد نابینا نگردد، فرد نابینا به راحتی و بدون دغدغه¬خاطر به هر نقطه¬ای که دوست دارد برسد و در آن محیط احساس امنیت روانی و فیزیکی کند. محیط زندگی انسان تأثیر مستقیمی بر تجربیات، احساسات، خاطرات و تصمیمات او می¬گذارد. متأسفانه تأکید بر طراحی و خلق فضاها با محوریت حس بینایی منجر به محجور ماندن سایر حواس در معماری فضاها شده است. این موضوع سبب عدم تطابق فضاهای طراحی شده با نیازهای کاربران شده و امکان ایجاد ارتباط بین محیط و فرد نابینا را محدود نموده است. برای درک بهتر فرد نابینا از محیط اطراف طراحی محیط باید به¬گونه¬ای باشد که بدون استفاداز حس بینایی تشخیص فضا، درک فضا و جهت¬یابی برای وی امکان¬پذیر باشد. استفاده از نشانه¬ها، ادراک حسی فضا در کودکان نابینا را میسر می-سازد. هدف این پژوهش بررسی تأثیر معماری مبتنی بر حواس پنج¬گانه و بهره¬مندی از علائم و نشانه¬ها در درک نابینایان از فضا است. نتایج مطالعات بیانگر بهبود احساس کاربران نابینا از محیط پیرامون و توانایی برقراری ارتباط آنها با فضای اطراف، در محیط-های طراحی شده با معیارهای معماری چندحسی است. در این پژوهش مرکز توانبخشی نابینایان و نیمه¬نابینایان نیومکزیکو به عنوان یک نمونه موفق در دستیابی به راهکارهایی در طراحی این مدرسه برای ادراک فضایی بهتر و جهت¬یابی آسان این کودکان مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش حاضر از نوع مطالعات کیفی و به منظورتکمیل مبانی نظری و مطالعه پژوهش¬های انجام شده از روش تحلیلی- توصیفی استفاده می¬شود.
کلمات کلیدی : معماری نابینایان ادراک حسی مدرسه نیو مکزیکو نشانه شناسی محیط