ارزیابی شاخصه های تاثیر گذار در ایجاد حس مکان در بناها و بافت های تاریخی (نمونه موردی : بازار سنتی شهرکرمانشاه)

محمد مهدی مقدسی¹ بهارک ببری ده مجنونی²

1) دکترای معماری، گروه معماری، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران
2) کارشناسی ارشد معماری، گروه معماری، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

محل انتشار : چهارمین کنفرانس ملی عمران ، معماری و طراحی شهری(3iccacs.com)
چکیده :
امروزه حس مکان یکی از مهم ترین مسائل پیش روی شهرسازی معاصر است که در گذشته فضا ها از توانایی بالایی برای برقراری تعامل بین انسان و فضا برخوردار بودند، اما امروزه بحران عدم وجود حس مکان و هویت مکانی در شهرها به یکی از عمده ترین مسائل معماری و شهرسازی در عصر حاضر مبدل گشته است. حس مکان ساختاری چندبعدی از دلبستگی ، وابستگی و هویت مکانی و زمانی میباشد. که با ویژگی های کالبدی، فعالیتی، معنایی با خاطرات ذهنی و تجربیات فردی و جمعی تعریف می شود. حس مکان علاوه براینکه موجب احساس راحتی از یک محیط می شود، از مفاهیم فرهنگی مورد نظر مردم، روابط اجتماعی و فرهنگی جامعه در یک مکان مشخص حمایت کرده و باعث یادآوری تجارب گذشته و دستیابی به هویت برای افراد و مکان ها می شود. با توجه به اهمیت این حس در ارتقاء کیفیت فضاهای طراحی شده امروزی، بسیار مهم است که عوامل تاثیرگذار برحس مکان ابتدا در ابنیه و بافت های تاریخی که بیانگر هویت و فرهنگ شهر و جامعه میباشند شناسایی، بررسی و تقویت گردند تا بتوان با بحران بوجود آمده در زمینه هویت معماری امروزی مقابله کرد. تحقیق حاضر با بررسی و پژوهش درباب ویژگی های شاخص در به وجود آوردن حس مکان و ایجاد تعلق مکانی در استفاده کنندگان فضاهای سنتی و با هدف شناخت عوامل موثر بر ایجاد حس مکان در بازار سنتی شهر کرمانشاه شکل گرفته است. روش تحقیق به کار گرفته شده از نوع پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه بوده و جامعه آماری آن بصورت تصادفی از بین ساکنین (حجره داران) بازار انتخاب گردیده اند. نتایج بیانگر آنست که حضور مردم و اجتماع پذیری، وجود فضاهای مذهبی همچون مساجد و حفظ شکل و الگوهای سنتی در بازار مهمترین تاثیر را بر ایجاد حس مکان در آن بر عهده دارند.
کلمات کلیدی : حس مکان تعلق مکانی بازار سنتی هویت