مقایسه تطبیقی کیفیت کاربرد تزئینات در آثار معماری در قبل و بعد از اسلام

الهام پرویزی¹

1) استادیار گروه معماری دانشگاه خوارزمی

محل انتشار : چهارمین کنفرانس ملی عمران ، معماری و طراحی شهری(3iccacs.com)
چکیده :
تزئین در معماری از دیرباز در ایران به عنوان یکی از مهمترین عناصر در بنا، راوی مفاهیم و پیامهای بسیاری بوده است، تزئین در معماری اسلامی نه تنها عنصری الحاقی نیست بلکه در جهت تکمیل مفاهیم معماری پیش رفته است. اما این نقوش که مفاهیم اسلامی را به خوبی به مخاطب بنا منتقل می کنند بنا به نظر بسیاری از بزرگان ریشه در معماری پیش از اسلام ایران دارد. لذا مقایسه تطبیقی تزئینات قبل و بعد از اسلام در نقطه عطف ورود اسلام می‌تواند روشنگر این باشد که اسلام چگونه در گزینش وتغییر استفاده از این کهن الگوها تأثیر داشته‌است؟ در این راستا این نوشتار از منابع کتابخانه‌ای استفاده نموده است و روش تحقیق مورد پژوهی با استفاده از راه‌کارهای ترکیبی رویکرد تاریخی است. نتیجه آنکه تزئینات بعد از اسلام در معماری همان تزئینات قبل از اسلام است با این تفاوت که نقوش پیکره ای به کل حذف شده اند و نقوش گیاهی و هندسی از متن فرعی تزئین به اصل تزئین منتقل شده اند. اما بر خلاف انتظار مرکزگرایی در تزئینات هنوز به طور کامل محقق نشده و در دوره های بعدی بیشتر دیده می‌شود. ولی در چیدمان نقوش پراکندگی نقوش قبل از اسلام دیده نمی‌شود.
کلمات کلیدی : تزئین معماری ساسانی معماری اسلامی کهن الگو.