معماری و زندان ها: محیط و تاثیر آن

شهره عرب زاده یزدی¹ محمدحسین آیت‌اللهی²

1) دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد
2) دانشیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد

محل انتشار : کنفرانس ملی مهندسی عمران معماری و شهرسازی(nceau.com)
چکیده :
زندان‌ها مراکزی هستند که به منظور اصلاح و بازگشت مجدد مجرمین به جامعه در نظر گرفته شده‌اند، امنیت -لازمه ی زندگی اجتماعی- و بخشی از سلامت روانی اجتماع به نقش زندان‌ها در اصلاح و تربیت مجرمین معطوف می‌گردد. وقتی فردی وارد محیط‌های تادیبی مانند زندان می‌شود، با فضای جدیدی روبه‌رو می‌گردد که تحت تاثیر آن قرار گرفته و بدلیل شرایط ویژه‌ای که در آن قرار دارد، این محیط همراه با دغدغه‌های روحی و روانی برای اوست. در هنگام کار با جمعیت زندان‌ها مسایل زیادی از جمله مسایل حقوقی، امنیتی، جلوگیری از آسیب‌های جسمی و روحی وجود دارد که جواب اکثر آن‌ها در طراحی و ساخت محلی است که زندانیان در آن به سر خواهند برد، به عبارتی خود «زندان». بنابراین باید بدانیم که چه چیز یک زندان خوب را می‌سازد و چرا مسئله‌ی طراحی اهمیت دارد؟ جواب این سوال به هدف زندانی کردن برمی‌گردد. اگر می‌خواهیم که زندانیان بعد از آزاد شدن بیشتر به قوانین زندگی احترام بگذارند این اهمیت دارد که معماری زندان‌ها به گونه‌ای باشد که مددجویان بتوانند زندگی اجتماعی و رفتارهای جامعه را ادامه دهند. از آنجایی که بروز رفتارها در ارتباط با محیط محقق می شود باید نحوه‌ی تاثیرگذاری محیط درک و از آن در جهت احقاق هدف مذکور استفاده گردد. توجه به مباحث زیبایی شناسی، ایجاد امنیت بدون القای حس محدودیت و محصوریت و طراحی فضاهایی برای پرورش فکری، تقویت مهارت‌های زندانیان برای بازگشن به جامعه از جمله اهداف جزئی است که برای تحقق هدف اصلی در نظر گرفته شده است. روش تحقیق در این پژوهش شامل مطالعات کتابخانه‌ای، میدانی و مصاحبه می‌باشد. بخش عمده‌ای از مقاله بر اساس روش اسنادی و ابزار گردآوری داده: مطالعات کتابخانه‌ای تنظیم می‌شود و از منابع مختلفی در جهت بررسی مبانی نظری استفاده شده است. در پایان راهکارها و اصولی برای طراحی این فضاها مورد اشاره قرار گرفته است.
کلمات کلیدی : زندان معماری محیط طراحی تاثیر