بررسی اثرات احداث جاده عسلویه به بساتین در منطقه حفاظت شده نای‌بند بر خدمات اکوسیستمی خور بساتین با استفاده از تصاویر سنجش از دوری

غدیر عشورنژاد¹ فرشاد امیراصلانی² مجید کیاورز مقدم³ آرا تومانیان⁴

1) دانشجوی دکتری تخصصی سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران،
2) استادیار و عضو هیئت علمی گروه سنجش از دور و GIS دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران،
3) استادیار و عضو هیئت علمی گروه سنجش از دور و GIS دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران،
4) استادیار و عضو هیئت علمی گروه سنجش از دور و GIS دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران،

محل انتشار : اولین همایش ملی توسعه پایدار خلیج فارس (اکوسیستم های حساس)(pgcr.ir)
چکیده :
منطقه حفاظت شده نای‌بند با داشتن پوشش گیاهی مناسب و حیات وحش متنوع یکی از مناطق منحصر به فرد سواحل شمالی خلیج فارس به حساب می‌آید. این منطقه با وجود اینکه در سال 1357 در فهرست مناطق حفاظت شده ایران قرار گرفت، دستخوش تغییراتی شده است که جاده عسلویه به بساتین از مهمترین آن‌ها می‌باشد. احداث این جاده موجب تغییراتی در خور بساتین و میزان خدمات اکوسیستمی حاصل از مهمترین دارایی موجود در این خور یعنی جنگل‌های مانگرو (حرا) شده است. در این تحقیق تصاویر سنجش از دوری لندست-5، 7 و 8 در سال‌های 1364، 1377، 1382، 1393 و 1397 برای پایش کمی و کیفی جنگل‌های مانگرو این خور مورد استفاده قرار گرفت. در ارزیابی کمی، وسعت این جنگل‌ها با روش طبقه‌بندی نظارت شده ماشین های بردار پشتیبان (SVM) محاسبه شد. نتایج نشان دهنده آن است که وسعت جنگل‌های مانگرو خور بساتین طی 33 سال گذشته، از سال 1364 تا سال 1397 به میزان 18/36 هکتار کاهش یافته است. در ارزیابی کمی از شاخصل تفاضل نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI) استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که خور بساتین طی این سال‌ها وضعیت مناسبی نداشته است و میانگین NDVI این خور از سال 1377 تا سال 1393 از 397/0 به 342/0 کاهش یافته است و در سال 2018 به 356/0 افزایش یافته است. در ارزش‌گذاری اقتصادی خدمات اکوسیستم جنگل‌های مانگرو این خور از یک مقیاس جهانی استفاده شد و با توجه به خدماتی که این جنگل‌ها ارائه می‌دهند ارزش اقتصادی آن‌‌ها تعیین شد. بر اساس نتایج بدست آمده ارزش اقتصادی تقریبی جنگل‌های مانگرو خور بساتین در سال‌های مورد مطالعه به ترتیب برابر با 91/1، 82/0، 56/1، 84/0 و 71/0 میلیون دلار برای هر سال برآورد شده است که در طول دوره مورد مطالعه 19/1 میلیون دلار کاهش یافته ست.
کلمات کلیدی : خدمات اکوسیستم سنجش از دور لندست منطقه حفاظت شده نای‌بند خور بساتین