بررسي قابليت هاي طراحي سكونتگاه هاي روستايي پايداروقابل انعطاف پس از بحران در بافت هاي روستايي بامشاركت ونظارت اهالي

مهری نیشابوری امروی¹

1) دانشجوی دکترای معماری دانشگاه آزاد واحد آکسفورد.انگلیس

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی زمین، فضا و انرژی پاک(attitude21.ir)
چکیده :
کشور ما به لحاظ وقوع انواع حوادث طبیعی در بین کشورهای نخست دنیا قرار دارد و همه ساله تعداد کثیری از هموطنان ما بر اثر همین حوادث (سیل، زلزله، رانش زمین و ...) خانه و کاشانۀ خود را از دست می دهند و تعداد بی شماری از آنها احتیاج به سر پناهی موقت و اضطراری دارند. بعد از رویداد بحران ها، مدیریت و پیشگیری از بحران های بعدی اهمیت بسزایی دارد و اهمیت این موضوع زمانی روشن می شود که بدانیم خود بحران، بحران می سازد. تا به امروز، برای اسکان هموطنانی که در حوادث مختلف طبیعی سکونت گاه خود را از دست داده اند، از طرح¬های متنوعی به عنوان سرپناه اضطراری و حتی موقت، استفاده می شده است. فقدان مطلوبیت این اسکان ها، بدلیل نیاز مبرم به بازسازی و تامین سریع سر پناه، بعد از بحران ها می باشد. عدم رعایت حفظ حریم خصوصی و فقدان توانائی برقراری مجدد محیط های خانوادگی و عدم تطابق با الگوهای فضاهای سکونتی از مهمترین مشکلات این اسکان ها می باشند. این اسکان¬ها، عموماً بصورت اردوگاهی استفاده می شوند که با توجه به اقتصادی بودنشان با خواسته های فرهنگی - اجتماعی استفاده کنندگان هیچ مطابقتی ندارند و دراوقات گرم و سرد سال هیچ محافظتی از خود برای کاربران نشان نمی¬دهند. در بحث حاضر سعی بر این داریم تا با بررسی مشکلات اسکان پس از بحران به ارائه راهکارهایی برای اسکان اضطراری ، موقت و در صورت امکان دائم، با درنظرگیری اهمیت خاص دوران قبل از بحران، برای هموطنان مصیبت زده بپردازیم . در این تحقیق به بازشناسی الگوهای کیفی و عملکردی فضاهای مطلوب سکونتی روستا و تلفیق آنها با مسائل اصلی هر منطقه و نهادینه کردن امر امداد در مناطق بومی پرداخته شده است. در ادامه با بهره¬گیری از راهکارهای محلی، در زمینۀ طراحی، ساخت و بکارگیری مصالح به تبیین برخی معیارهای مناسب برای طراحی سکونتگاه¬های موقت اشاره گردیده که رویکرد اصلی آن ایجاد عدم وابستگی و همخوانی با محیط سکونتگاهی می باشد. برای دستیابی به طرحی جامع، شناخت مسائل فرهنگی، معماری بومی، نیروی کار و وضیعت اقتصادی به انضمام روش¬های ساخت، از اهمیت خاصی برخوردار است. در پایان با توجه به درنظرگیری این نکته که دستیابی به طرحی جامع نیازمند تجربه و بهره¬گیری از روش¬های خاص می¬باشد، تلاش صورت گرفته به طرحی منجر گردیده است که برخی از خصوصیات و ویژگی-های آن عنوان گردیده است. البته پر واضح است که تکمیل این طرح نیازمند کار مداوم در زمانی طولانی¬تر می¬باشد.
کلمات کلیدی : سکونتگاه روستایی معماری پایدار مشارکت محلی مصالح بومی