تحلیل روند پارامترهای هواشناسی و بررسی احتمال نوسانات اقلیمی در استان سمنان با استفاده از آزمون ناپارامتریک من-کندال (مطالعه موردی استان سمنان)

صدف شخصی توکلیان¹ هایده آرا² وحید فیضی³ محمدرضا یزدانی⁴

1) دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی ، بیابان زدایی، دانشگاه سمنان
2) استادیار دانشگاه سمنان
3) دکتری جغرافیای طبیعی، دانشگاه تهران
4) استادیار دانشگاه سمنان

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی زمین، فضا و انرژی پاک(attitude21.ir)
چکیده :
تغییر اقلیم یکی از عمده‌ترین چالش‌هاي پیش روي بشر در زمان حاضر است. گرم شدن جهانی، ذوب شدن یخ هاي قطبی، سیل، سرماها و گرماهاي بی موقع و شدید در بسیاري از نقاط جهان به حدي شدید و خسارت بار و نگران کننده است که موضوع تغییر اقلیم را در صدر مطالعات محققین علوم جوي قرار داده است و تحقیقات گسترده اي در مقیاس جهانی، ناحیه اي و محلی را به خود اختصاص داده است. به منظور بررسی احتمال تغییر اقلیم استان سمنان میانگین بارش و میانگین درجه حرارت، ایستگاه سینوپتیک سمنان از سال 1965 تا سال 2016 یعنی از بدو تشکیل ایستگاه سنوپتیکی سمنان تا به امروز از سازمان هواشناسی کل کشور ثبت و آمار مربوط به بارش متوسط سالانه و میزان دمای متوسط سالانه همچنین حد رطوبت متوسط سالانه و میزان تبخیر و تعرق سالانه که با بررسی داده‌ها و انالیز آنها در محیط نرم افزار من-کندال و با استفاده از روش من کندال و رگرسیون خطی روند تغییرات در پارامترهای اقلیمیِ مورد مطالعه استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد ترکیبی از روندهای افزایشی و کاهشی در داده های بارش و دما و میزان تبخیر و تعرق و رطوبت متوسط سالانة مناطقه علاء دیده می شود. با استفاده از مدل فوق نوع و زمان تغییرات عناصر مذکور شناسایی شده‌است و با بررسی جهش هایی که مارا به سمت نوسانات اقلیم راهنمایی می‌کند و با نتایج حاصل از تحلیل‌ها نشان می‌دهد زمان شروع بیشتر تغییرات ناگهانی و از هر دو نوع روند و نوسان است. میزان تغییرات بارش و طوبت نسبی منطقه علاء با روند منفی معنی داری در حال کاهش و از طرفی میزان تبخیر و تعرق متوسط سالانه و میزان دمای متوسط سالانه با روند معنی داری در حال افزایش است همچنین پس از بررسی منحنی نمودارهای مربوط به هر پارامتر نتیجه می‌شود که میزان دمای متوسط سالانه 36/18 درجه سانتی‌گراد و رطوبت متوسط سالانه 26/40 درصد و میزان بارش سالانه 62/11 میلی‌متر و هم چنین تبخیر و تعرق ثبت شده از سال 1965 تا به هم اکنون 2/226 میلی‌متر می‌باشد از تحلیل داده‌های به دست امده از سازمان هواشناسی کل کشور و بررسی داده‌ها و ترسیم نمودارهای من-کندال در هر پارامتر چنین نمایان می‌شود که در سال 1966 پارامتر‌های دما متوسط سالانه و بارندگی متوسط سالانه و رطوبت متوسط سالانه دچار یک جهش و تغییر کلی شده‌اند حال آنکه میزان دما متوسط سالانه و بارش متوسط سالانه در سال 1970 نیز دچار جهش شده‌اند و تغییر معنی داری در روند خود داشته اند اما تغییرات در سال 1966 غیر قابل انکار و چشم پوشی است.
کلمات کلیدی : روند نوسانات من- کندال اقلیم پارامترهای هواشناسی علاء