بررسی فضای کالبدی شهری بر اساس تصاویر ماهواره ای (مطالعه موردی شهر یزد)

محمد صادق طالبی¹ علیرضا سپهری²

1) استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد میبد
2) دانشجوی کارشناسی ارشد GIS، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد میبد

محل انتشار : دومین کنفرانس بین المللی زمین، فضا و انرژی پاک(attitude21.ir)
چکیده :
در سال هاي اخیر، اراضی بسیاري از شهرهاي ایران مخصوصاً اراضی حاشیه اي شهرها تحت تأثیر روند شهر نشینی و نیاز شهروندان به مسکن جدید، تغییر کاربري داده و به اراضی ساخته شده تبدیل شده است. هرچند موضوع رشد و اندام یک شهر به‌خودی‌خود یک معضل محسوب نمی‌شود ولیکن ترکیب آن با زمان و یا به‌عبارتی‌دیگر سرعت گرفتن ساخت‌وساز خصوصاً در حومه شهر (رشد افقی) در مقایسه با رشد سایر ابعاد اقتصادی اجتماعی و فرهنگی و سیاسی آن را به‌عنوان یک مسئله مطرح نمودو رشد آن اعم از عمودی یا افقی محاسبه و از آن جلوگیری یا ساماندهی کرد این امر به شناخت و محاسبه رشد و عوامل به وجود آورنده آن و تأثیرات بجا مانده از آن مسیرمیشود. شهر یزد که پیدایش آن به پیش از اسلام برمی‌گردد و در مرکز ایران قرار دارد، از دهه 1350 با رشد افقی و در دهه‌های اخیر با رشد عمودی روبرو بوده است. مواردی چون از دست رفتن یکپارچگی شهر و توسعه پراکنده و متخلخل و جسته‌وگریخته تخلیه بافت‌های تاریخی و قدیمی، کم تراکمی شهری، دشواری خدمات‌رسانی به دلیل گستردگی شهر ترکم جمعیتی و کیفیت و تناسب نامطلوب برخی از کاربری‌ها مشکلات زیست‌محیطی احتکار و بورس‌بازی، ساخت‌وساز و بی‌رویه بی‌کیفیت نتیجه این الگوی رشد می‌باشد. در این تحقیق روند پیشرفت عمودی شهر یزد موردبررسی قرار می‌گیرد. و با استفاده از تکنیک‌های سنجش‌ازدور و عکس‌های ماهواره‌ای به بررسی چگونگی توسعه شهر یزد می‌پردازد در این روش مساحت کل شهر یزد در سالهای مورد مطالعه محاسبه وروند پیشرفت آن مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در جهات مختلف مساحت ها مورد ارزیابی قرار گرقت و مشخص گرددید طی این سالها پیشرفت فیزیکی شهر یزد بسیار زیاد بوده است. در قسمت جنوب و جنوب شرقی و جنوبی غربی بیشترین رشد و افزایش را داشته است. همچنین رشد عمودی شهربیشتر در شمال غرب وجنوب غرب قابل‌مشاهده می‌باشد.
کلمات کلیدی : رشد افقی شهر تصاویر ماهواره‌ای شهر یزد فضای کالبدی شهر تغییرات شهری