رابطه‌ی تولید چابک با بهره‌وری منابع‌انسانی در صنعت فرآورده‌های نفتی مورد مطالعه: صنایع پتروشیمی ایران

الهام حاجی طالب¹ علیرضا ربیع² علیرضا خزایی³

1) دانشجوی کارشناسی ارشدمدیریت صنعتی گرایش مدیریت تولید موسسه آموزش عالی فارابی مهرشهر کرج ایران
2) دکترای مدیریت بازرگانی موسسه آموزش عالی فارابی مهرشهر کرج ایران
3) دکترای مدیریت منابع انسانی موسسه آموزش عالی فارابی مهرشهر کرج ایران

محل انتشار : سومین کنفرانس سالانه مدیریت و اقتصاد کسب و کار(3mseconf.com)
چکیده :
سازمان‌های تولیدی چابک محصولاتی با کیفیت بالا، بدون اشکال، با زمان انتظار کوتاه، همراه با ارتقا و قابلیت شکل‌دهی مجدد تولید می‌‌‌کنند. تولید چابک یک استراتژی کسب‌وکارهدفدار است که شرکت را با توجه به توانمندی‌هایش برای موفقیت در قرن بیست و یکم آماده می‌سازد. هدف پژوهش یافتن راهکاری برای افزایش بهره‌وری نیروی‌انسانی از طریق تولید چابک در صنایع فرآورده‌های نفتی می‌باشد. سؤال اصلي پژوهش اين است كه آيا بین تولید چابک و بهره‌وری نیروی‌انسانی در صنایع فرآورده‌های نفتی رابطه‌ای وجود دارد؟ فرضیه‌ی پژوهش این است که بین تولید چابک و بهره‌وری نیروی‌انسانی در صنایع فرآورده‌های نفتی رابطه‌ی معنی‌دار و مثبتی وجود دارد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی پیمایشی می‌باشد. جامعه‌ی آماری پژوهش، مجموع 560 نفر از مدیران و کارکنان شرکت‌های پتروشیمی در فاصله‌ی زمانی سال‌های 1396-1395 هستند. مطابق فرمول کوکران تعداد نمونه برای توزیع پرسشنامه 228 نفر به‌دست آمده است که جهت افزایش دقت نمونه‌ آماری به 230 نفر افزایش یافت. برای این منظور پرسشنامه‌ای از نوع پرسش‌نامه لیکرت 5 گزینه‌ای تهیه شده که دارای روایی و پایایی مناسبی بوده و بین 350 نفر از کارشناسان صنعت به صورت الکترونیکی و تصادفی توزیع شد. در این تحقیق برای برآورد اعتبار پرسش‌نامه از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. آلفای کرونباخ 0.75 بدست آمد که پایایی پرسش‌نامه مورد نظر را نشان می‌دهد و طبق فرمول لاوشه بر اساس تعداد متخصصینی که سؤالات را مورد ارزیابی قرار داده‌اند روایی محتوایی آن با مقدار برابر با یک مورد قبول واقع شد. نتایج نشان داد که ابعاد مختلف چابکی تولید یعنی گسترش عملکرد کیفی، مدیریت کیفیت جامع، بهبود مستمر هزینه‌ها و طراحی برای تولید همگی تأثیر معنی‌داری بر چابکی تولید دارند. استخراج و تحلیل داده‌ها با روش توزیع فراوانی و آزمون رگرسیون و نیز با نرم‌افزار Smart PLS انجام شد و نتایج نشان داد که بین تولید چابک و بهره‌وری نیروی‌انسانی در صنایع فرآورده‌های نفتی رابطه‌ی معنی‌دار و مثبتی وجود دارد. از جمله مواردی که در انجام این تحقیق می‌توان به آن اشاره کرد این است که با این‌که صنایع ما مبنی بر تولید چابک مدعی می‌باشد، اما تحقیقات در این زمینه ضعف صنایع را در چابکی به دلیل عدم وجود الزامات و زیرساخت‌های چابک‌سازی صنایع نشان می‌دهد لذا مسئولین صنایع به این دلیل و نیز به دلیل گرفتاری در روزمرگی همکاری چندانی در مطالعات انجام نمی‌دهند. پیشنهاد می‌گردد با توجه به این‌که چابک‌سازی نیاز به الزامات و زیرساخت‌های متقن دارد برنامه‌ی چابک‌سازی بایستی یک برنامه‌ی بلندمدت بوده و نگرش و رویکرد مدیران و کارکنان در یک فرآیند بلندمدت یا عملیاتی تغییر یابد.
کلمات کلیدی : چابکی تولید بهره‌وری فرآورده‌های نفتی و صنایع پتروشیمی ایران بهبود مستمر هزینه‌ها مدیریت کیفیت جامع طراحی تولید