کاهش پسماند برنج پخته شده به عنوان یک ماده غذایی پرمصرف با مدیریت فرایند تبدیل برنج

زهرا ایزدی¹

1) استادیار گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

محل انتشار : چهارمین کنگره سالانه بین المللی توسعه کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و گردشگری ایران(4icsda.ir)
چکیده :
آخرین مرحله فرآیند تولید برنج، عملیات تبدیل است. مرحله تبدیل به عملیات خاصی اتلاق می شود که در آن شلتوک به برنج سفید تبدیل می گردد. مرحله تبدیل شامل خشک کردن، پوست کندن، سفید کردن، تمیز کردن و درجه بندی برنج است. در مرحله سفید کردن، برنج قهوه ای همراه با مقداری شلتوک پوست کنده نشده، تبدیل به برنج سفید می شود. مرحله تبدیل شلتوک یکی از مراحلی است که در تولید و در بحث ضایعات از اهمیت زیادی برخوردار است. در هر یک از مراحل فوق آسیب هایی بر برنج وارد می شود که به شکسته شدن برنج، تغییر طعم و رنگ و در نتیجه منجر به افت قیمت و کاهش کیفیت محصول می شود. در ایران سالانه حدود دو میلیون تن برنج سفید (با در نظر گرفتن راندمان تبدیل 66 درصد) تولید می شود، بیش از 20 درصد از برنج سفید تولید شده شکسته و خسارت زیادی بر اقتصاد کشاورز برنجکار و کشور وارد می شود. با توجه به میزان ضایعات ناشی از شکست برنج و زیان اقتصادی حاصل از آن، تلاش برای کاهش ضایعات و جلوگیری از افت قیمت برنج توجیه پذیر بوده و از ارزش اقتصادی بالایی برخوردار می باشد. مدیریت فرایند تبدیل و کنترل پارامترهای دخیل در آن کمک شایانی در راستای کاهش پسماند برنج پخته شده در فرایند مصرف در جامعه می نماید که به لحاظ اقتصادی این کاهش پسماند، یک نوع مدیریت سبز برای تامین غذای مصرفی جامعه می باشد. اگر در مراحل قبل از رسیدن برنج به دست مصرف کننده که عموم مردم هستند شرایط به گونه ای مدیریت شود که خروجی آن بهینه شده باشد می توان ابراز امیدواری نمود که در مرحله پخت، با ایجاد ظاهر مناسب و طعم دلپذیر از پسماند برنج و ضایعات آن جلوگیری نمود.
کلمات کلیدی : پسماند برنج مدیریت فرایند تبدیل ضایعات برنج