معیارهای طراحی مجتمع¬های خدماتی-رفاهی بین¬راهی در کویر با تاکید بر عوامل کالبدی-محیطی

مهدی محمد¹ محمد شجاعی² رضا جعفرپور کیاشری³

1) دانش آموخته کارشناسی ارشد معماری واحد ورامین-پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2) عضو هیئت علمی گروه معماری واحد ورامین-پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3) عضو هیئت علمی گروه معماری واحد ورامین-پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

محل انتشار : سومین کنفرانس بین المللی پژوهش های کاربردی در علوم و مهندسی - دانشگاه مارمارا ترکیه(3carse.com)
چکیده :
ساخت کاروانسراها و اقامتگاه¬های بین¬راهی در تمام کشورهای جهان دارای پیشینه¬ی طولانی است و ایران در این زمینه و به خاطر قرارگیری در مسیر جاده ابریشم، پیشتاز بوده است. گردشگری به عنوان پدیده¬ای نوظهور در کشورهای در حال توسعه، به واسطه مرتبط بودن با ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه مورد توجه برنامه¬ریزان قرار گرفته است. صنعت گردشگری به عنوان سومین صنعت جهان، از اهمیت بالایی برخوردار است. شهرهای کویری دارای زیباترین و غنی¬ترین جاذبه¬های گردشگری هستند. مسیرهای بین شهری در مناطق کویری به دلیل فواصل نسبتا زیاد شهرها از یکدیگر و همچنین یکنواختی جاده¬ها و عدم وجود منظرین متنوع در آن¬ها، در اولویت ساخت و بهینه¬سازی مجموعه¬های رفاهی بین¬راهی می¬باشند. مجموعه بین¬راهی همچون گذشته، صرفا یک نوع خدمات عمومی در کنار جاده¬ها نیستند؛ تسهیلات در صنعت گردشگری به عنوان عامل تواناساز شناخته می¬شود و مجموعه رفاهی بین¬راهی دارای هویت متمایز و مستقلی است. این اماکن ضمن تامین مایحتاج اولیه گردشگران، می-توانند همیار آن¬ها باشند. طراحی این اقامتگاه¬ها بر طبق الگوهای بومی و دارا بودن کالبدی محیط¬گرا می¬تواند استراحتگاه خاطره-انگیزی برای مسافران بوجود آورده و چشم¬انداز مطلوبی از مقصد نهایی برای آن¬ها باشند. تحقیق در این پژوهش مبتنی بر مطالعات کتابخانه¬ای است و رویکردی توصیفی دارد. هدف از این پژوهش ارائه راهکار برای طراحی مجتمع¬های رفاهی-خدماتی بین¬راهی بر اساس معیارهای عملکردی و کالبدی منطبق بر معماری بومی منطقه و همخوانی با محیط اطراف و سازگار با اقلیم کویری می-باشد.
کلمات کلیدی : مجتمع بین¬راهی خدماتی-رفاهی کویر کالبد محیط