بررسی جایگاه طبیعت در طراحی مرکز آموزشی-اقامتی کودکان کار

فاطمه رضایی¹ دکتر جواد ایرجی²

1) 1- دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2) 2- استادیار، گروه معماری، واحد هشتگرد، دانشگاه آزاد اسلامی، هشتگرد، ایران (نویسنده مسئول)

محل انتشار : ششمین کنگره سالانه عمران، معماری و توسعه شهری(6icsau.ir)
چکیده :
طبیعت به عنوان منبع و نیروی ارزنده در خدمت انسان بیش از آنکه به انسان عقل گرا در امور کمی و تکنیکی کمک کند، نیاز روحی و احساسی او را برآورده ساخته است. طبیعت همچنین به عنوان یکی از مهم‌ ترین دستورالعمل‌ های معماری است که در فرایند طراحی و جنبه‌ های متنوع معماری تاثیر گذار است. تأثیر محیط های طبیعی بر ذهن و روان کودکان، از مهم ترین مسائلی است که توجه محققان را به خود جلب کرده است. پژوهش هایی در این زمینه و مقایسه نظریه های مرتبط و یافتن ارتباط میان آن ها در حیطه هاي روان شناسي محيط و طراحي انجام شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد، محیط های طبیعی با داشتن ویژگی هایی ساختاری چون انسجام، خوانایی، رمز و راز و پیچیدگی که بر روان کودک مؤثر است و نیز خصوصیاتی چون تنوع، تغییر، تحرک، چشم انداز، مسیر و غیره می توانند بستر مناسبی را جهت رشد و پرورش خلاقیت کودکان فراهم آورند. در این پژوهش تأثیرات بهره مندی از محیط طبیعی در فضاهای آموزشی-اقامتی برای کودکان کار مورد بررسی و تحلیل قرارگرفته و با معرفی باغ های شفا بخش، شناخت نمونه های موردی موفق، استفاده از راهبردهای به کاررفته درطراحی مراکز اموزشی پژوهشی در کشورهای مختلف، تلفیق محیط آموزشی با باغ های تندرستی با هدف بهبود شرایط آموزشی وارتقای سطح سلامتی جسمی و روحی کودک کار پیشنهاد و ارائه می گردد. این تحقیق از نوع کیفی بوده و روش تحقیق داده بنیاد و روش گردآوری اطلاعات نیز به شیوه میدانی و کتابخانه¬ای می¬باشد. نتایج تحقیق نشان ¬می¬دهد با توجه به بحث روانشناسی موضوع و کاربران مورد مطالعه، طبیعت، به عنوان عاملی مهم در حوزه طراحی معماری، می¬تواند در بهبود شرایط روانی کودکان کار تاثیر بسزایی داشته باشد.
کلمات کلیدی : طبیعت طراحی معماری مرکز آموزشی-اقامتی کودکان کار