آسیب‎شناسی به کارگیری رویکرد مشارکت جامعه‎ی محلی در نوسازی و بازسازی شهری با نگاهی به دو نمونه‎ی تجربی در خاورمیانه.

هاله ابراهیمی¹

1) دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران. رایانامه:

محل انتشار : ششمین کنفرانس بین المللی مهندسی عمران، معماری و محیط زیست - استکهلم(6iccae.com)
چکیده :
بحث بافت‏های آسیب‎دیده و فرسوده‎ و همچنین نحوه‎ی مبارزه با این بافت‎ها، راه‎حل‏های اصلاح و کمک به بهبود وضعیت آنها، همواره یکی از مهمترین معضلات و چالش‎هایی بوده‎است که شهرها میتوانند با آنها درگیر شوند. با توجه به اهمیتی که در سالهای اخیر، مفهوم مشارکت عمومی در شهرسازی و به طور مشخص در بحث نوسازی و بازسازی شهری -به عنوان یکی از ازین راه‎حل‎ها- یافته است، در این مقاله برآنیم تا ابتدا مروری بر ادبیات این مفهوم داشته باشیم. پس از آن، با بررسی دو نمونه‎ی مطالعاتی، به آسیب‎شناسی اینگونه طرح‎ها در عمل و در بستر خاورمیانه خواهیم پرداخت: نمونه‎ی مطالعاتی اول، یک نمونه‎ی بازسازی پس از سانحه در ترکیه، در منطقه‎ی زلزله زده‎ی Sirinköy است که در سال 2000 به انجام رسیده است و نمونه‎ی بعدی، یکی از بحث برانگیزترین طرح‏های نوسازی شهری که در بستر ایران انجام شده است: طرح نوسازی محله‎ی شهید خوب‎بخت تهران (1385). در این مقاله، پس از بررسی اسناد و اطلاعات مربوط به این دو پروژه و با استفاده از منابع پژوهشی که به این دو طرح پرداخته‎اند، در نهایت به این نتیجه می‎رسیم که عمده‏‎‏ی مشکلاتی که گریبانگیر اجرای این دو پروژه شده است، در بی‎توجهی به بعد غیرمادی و فرهنگی و اجتماعی بستر انجام طرح و تقلیل مشارکت عمومی به مرحله‎ی اطلاع رسانی به مردم خلاصه شده است. بنابراین این مقاله بر آن است تا به توجه به جنبه‎های کمتر شناخته شده‎ی طرح‎های شهری با داعیه‎ی مشارکت مردمی بپردازد و تلاش کند روشنگر قسمتی از چالش‏هایی باشد که اینگونه طرح‏ها در عمل با آنها روبه‎رو میشوند.
کلمات کلیدی : مشارکت مردمی نوسازی و بازسازی شهری بافت فرسوده بافت آسیب‏‎دیده ابعاد اجتماعی و فرهنگی مشارکت جامعه‎ی محلی