مروری بر تجارب بهسازی، نوسازی، باز‌زنده‌سازی و بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد شهری با رويكرد توسعه پايدار (مطالعه موردی: برخی از کشورهای درحال‌توسعه)

محمد معهود¹ لیلا خالقی² شایان حجت‌پناه³

1) تدريس¬يار کارشناسی ارشد مدیریت پروژه و ساخت، دانشگاه مهرالبرز، تهران، ایران
2) كارشناسي ارشد مهندسي و مديريت ساخت دانشگاه مهرالبرز، تهران، ایران
3) تدريس¬يار کارشناسی ارشد مدیریت پروژه و ساخت، دانشگاه مهرالبرز، تهران، ایران

محل انتشار : ششمین کنفرانس بین المللی مهندسی عمران، معماری و محیط زیست - استکهلم(6iccae.com)
چکیده :
امروزه رشد شتابان جمعیت شهرنشین، هجوم جمعیت مهاجر به شهر‌های بزرگ و لزوم پاسخگویی به نیازها و ارائه خدمات شهری، ضرورت به‌کارگیری تمام توان و ظرفیت‌های موجود شهر را بیش‌ازپیش نمایان می‌سازد. بدین منظور لازم است تا به‌جای رشد بی‌رویه شهر به‌صورت افقی از طریق پر کردن بافت موجود شهر، افزایش متعادل تراکم و تغییر کاربری بناهای قدیمی و آلوده‌کننده، به رشد و توسعه پایدار شهر دست‌یافت. از دیگر سو، شهرهاي کهن‌سال در گذر زمان تغيير شكل مي‌دهند و به ناگزير با ضرورت فرايند پيوسته‌اي از بازسازي و بازآفريني روبرو می‌شوند. كشورهاي درحال‌توسعه در فرايند بازسازی و نوسازي شهري نسبتا جوان می‌باشند. تلاش اين كشورها عمدتا معطوف به حل مشكلات محله‌هاي فقير شهري است كه بالغ‌بر 30 الی 60 درصد از جمعيت شهري اين كشورها را در خود جاي می‌دهند و سريع الرشدترين قسمت‌هاي شهري اين بخش از جهان به شمار مي‌آيند. سیر تکوین بازسازی و نوسازی در کشور ایران نیز از پیش از انقلاب اسلامی آغاز و تاکنون نیز ادامه دارد که به‌موازات توسعه شهرها پیشرفت‌هایی در عرصه مرمت، نوسازی و بهسازی شهری رخ‌داده است. فلذا در تحقیق پیش‌رو ابتدا به‌صورت اجمالی بافت‌های ناکارآمد شهری و همچنین توسعه پایدار در این بافت‌ها موردبازنگری و مرور انجام می‌گیرد. در ادامه، تعريف مفاهيم كليدي مورداستفاده در اين مقاله به همراه بررسی تجربیات نوسازي شهري در كشورهاي درحال‌توسعه به همراه راهبردها و سیاست‌های آنان ارائه می‌گردند تا در پژوهش‌های آتی به راهکارها و الگوهایی برای بهسازی، نوسازی، باز‌زنده‌سازی و بازآفرینی مطلوب بافتارهای این‌چنینی بالاخص در كشور ايران رسید.
کلمات کلیدی : بافت فرسوده و ناکار‌آمد شهری توسعه پایدار كشورهاي درحال‌توسعه بهسازی نوسازی باز‌زنده‌سازی و بازآفرینی