مقایسه تطبیقی فرایند بازآفرینی شهری در دو محله: Sulukule در استانبول و Ege در ازمیر (ترکیه)

عالیه جهان آرای¹ مهتا میرمقتدایی²

1) دانشجوی دکترای شهرسازی- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی-
2) 2- مدرس دانشگاه- مدیر بخش مطالعات بنیادی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی-

محل انتشار : اولین کنفرانس بین المللی مهندسی عمران، معماری و بازآفرینی شهری(iccar.ir)
چکیده :
در قرون اخیر و به ویژه پس از انقلاب صنعتی، همواره به اهمیت شهر به عنوان خاستگاه زندگی بشر مدرن افزوده شده است؛ اما همزمان و همسو با افزایش نقش و اهمیت شهرها، زوال و تخریب نواحی شهری، به یکی از معضلات شهرهای معاصر بدل شده است؛ به گونه¬ای که به نظر می¬رسد شهرها چرخه ای تکوینی از رشد و زوال را طی می کنند؛ و فرسودگی و ناکارآمدی بخشی از آنها غیر قابل اجتناب است. در حال حاضر در اکثر قریب به اتفاق شهرها و به ویژه کلانشهرها، مسایل و معضلات پیچیده و متعددی در زمینه فقر شهری، بحران هویت، کاهش منزلت اجتماعی، کمبود انواع زیرساخت ها و خدمات شهری و در نتیجه ناپایداری بافت دیده می¬شود. استانبول و ازمیر در ترکیه نیز، از این امر مستنثنی نیستند. در پی انتخاب استانبول به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا در سال 2010، رویکرد ساماندهی محدوده¬های نابسامان شهری و تعریف پروژه¬های بازآفرینی، در این کشور اهمیت یافت و با تدوین چارچوب آن در وزارت محیط زیست و برنامه¬ریزی شهری ترکیه، به شهرداری¬ها برای تحقق، ابلاغ شد. محله¬های Sulukule در استانبول و Ege در ازمیر، در طول قریب به هزار سال، محل سکونت و زندگی گروهی از قوم Roma، از کولیان مهاجر محدوده اروپای مرکزی، بوده¬اند؛ که در طی قرون بر اساس باورها و ویژگی¬های این قوم شکل گرفته و در کنار جمعیت و فرهنگ غالب شهری توانسته¬اند آداب و سنن خود را حفظ کنند؛ اما در نتیجه همین ویژگی¬ها و شیوه¬های خاص سکونت و زندگی، در دهه¬های اخیر، به لحاظ کالبدی و اقتصادی، فرسوده و ناکارآمد و به لحاظ اجتماعی و فرهنگی، ناپایدار شده¬اند. در این نوشتار تلاش شده تا پس از بررسی مبانی نظری شکل دهنده این رویکرد، با مقایسه¬ای تطبیقی فرایند بازافرینی شهری این دو محله با یکدیگر بررسی و ارزیابی شود.
کلمات کلیدی : بازآفرینی شهری محله سکونت مشارکت