آموزش سواد رسانه ای با تاکید بر پرورش مهارت های تفکر انتقادی ویژگی اصلی مدارس فردا

سمیه کیارسی¹ زهرا کیارسی² آزاده کیارسی³

1) استادیار گروه آموزش ابتدایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شادگان
2) کارشناس ارشد تکنولوژی آموزشی، آموزگار پایه چهارم ابتدایی دبستان کوثر منطقه سردشت دزفول
3) مدرس، دانشگاه پیام نور واحد دزفول

محل انتشار : اولین همایش ملی مدرسه فردا(fschooluma.ir)
چکیده :
هدف از پژوهش حاضر بررسی جایگاه آموزش سواد رسانه ای در مدارس فردا و نیز تأثیر اجرای برنامه فلسفه برای کودکان بر رشد مهارت های تفکر انتقادی در سواد رسانه ای دانش آموزان دختر، کاربر شبکه های اجتماعی (تلگرام و اینستاگرام) شهر دزفول است. این پژوهش در مجموعه تحقیقات شبه آزمایشی قرار گرفته و از طرح پیش آزمون- پس آزمون، با گروه گواه استفاده شد. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای، 46 دانش آموز دختر پایه هشتم متوسطه اول، در دو گروه 23 نفری آزمایش و کنترل جایگزین شدند. آزمودنی های گروه آزمایش طی 10جلسه هفتگی، به مدت یک ساعت در اجتماع پژوهشی به بحث درباره محتوای رسانه های محبوبشان (تلگرام و اینستاگرام) پرداختند (به گروه کنترل هیچ آموزشی ارائه نشد). ابزار گردآوری اطلاعات، ازمون تفکر انتقادی کرنل فرم X بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل کواریانس و با اطمینان 99% نشان داد که اجرای برنامه آموزش سواد رسانه ای بر مهارت تفکر انتقادی آنان در خصوص شبکه های اجتماعی تأثیر می گذارد. نتایج حاکی از آن است که دانش آموزان گروه آزمایش پس از مشارکت در برنامه آموزش سواد رسانه ای، مهارت استدلال استقرائی، استدلال قیاسی، تحلیل مشاهده های پیام های رسانه ای و قدرت اعتماد پذیری و قدرت فرضیه سازی آنان بهبود معناداری یافت. به این ترتیب می توان نتیجه گرفت برای بهره گیری بهتر و کاهش اثرات مخرب این رسانه فراگیر، می توان از روش پیشنهادی برنامه آموزش سواد رسانه ای در جهت بهبود تفکر انتقادی دانش آموزان گام برداشت.
کلمات کلیدی : سواد رسانه ای تفکر انتقادی برنامه P4C شبکه های اجتماعی.