اثرات و راهکارهای زیست ‌محیطی پساب در کاهش کیفیت محصولات کشاورزی و آلودگی زمین‌های‌زراعی(مقاله‌ی مروری)

غلامعلی اکبری¹ دلیر فیاضی پور² سید کمیل ترابی³

1) دانشیار گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
2) دانشجوی دکتری زراعت، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
3) دانشجوی دکتری زراعت، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران

محل انتشار : چهارمین کنفرانس بین المللی پژوهش های کاربردی در علوم و مهندسی - دانشگاه وریج بروکسل(4carse.com)
چکیده :
مقاله مروری آبیاری با فاضلاب به طور گسترده در سراسر جهان رو به افزایش است برآوردها نشان می‌دهد که حداقل 20 میلیون هکتار از اراضی دنیا با فاضلاب آبیاری می‌شوند و حدود 200 میلیون کشاورز درگیر آن هستند، این در حالی است که آبیاری با پساب در کشورهای در حال توسعه با شرایط اقلیمی نامناسب، به مراتب پررنگ‌تر است (Raschid-Sally and Jayakody, 2008؛ Jimenez and Asano, 2008). آبیاری با فاضلاب و اثرات آن در اکوسیستم‌های کشاورزی و محیط‌زیست را می‌توان در دو بعد مثبت و منفی بررسی کرد. در طی 50 سال آینده، 40 درصد از جمعیت دنیا با کمبود آب روبرو خواهند بود( موسسه ملی غذا و کشاورزي امریکا، NIFA)، این امر به خصوص در خاورمیانه به شدت محسوس خواهد بود. کمبود آب، آلودگی خاک و آب‌های زیرزمینی در مناطق خشک و نيمه‌خشک دو عامل مهم محيط‌زيستي به‌شمار مي‌آيند به همين دليل يافتن راهکارها براي حفظ خاک و آب ضروري هستند (Zhuang et al., 2014). جدای از این موضوع مدیریت مناسب استفاده از پساب، منجر به بازیابی چرخه عناصر غذایی و آب، کاهش هزینه کود‌ها و دسترسی آسان آن برای کشاورزان‌ می‌گردد. این شرایط می‌تواند پیامد‌های همچون نیاز کمتر به انرژی برای تولید کودها، نیاز به استخراج کمتر عناصر میکرو و ماکرو را به همراه داشته باشد(Hussain et al., 2002). اگر چه ترکیب واقعی فاضلاب ممکن است در نقاط مختلف متفاوت باشد، اما فاضلاب شامل ترکیبات ارگانیک و غیر‌آلی از جمله مواد مغذی مانند نیتروژن (N، فسفر (P) ، پتاسیم (K)، مواد شیمیایی سمی (از جمله فلزات سنگین) و پاتوژن‌ها(جدول‌های 2 و 3) می‌باشد(Ensink, 2006; Peasey, 2000). بررسی‌ها نشان می‌دهد که فلزات سنگین مهم‌ترین آلاینده مضر در پساب‌هاي شهري و صنعتی است و آبیاري با این پساب‌ها باعث افزایش مقدار آن در گیاهان به خصوص سبزیجات و خاك می‌شود (Nagajyoti et al., 2010 و Ali et al., 2013).
کلمات کلیدی : فاضلاب روش های کاهش سمیت پساب کشاورزی پایدار گیاه‌پالایی