بررسی سیر تحول کارکرد آموزشی فضای باز مدارس یزد بر اساس ارزیابی نقش نظام آموزشی حاکم بر آنها (نمونه موردی:مدارس امام خمینی،ایرانشهر و جوادالائمه)

فاطمه فلاح تفتی¹ حمید میرجانی ارجنان²

1) دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری ، دانشگاه یزد، ایران.
2) استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد،ایران.

محل انتشار : دومین کنفرانس عمران، معماری و شهرسازی کشورهای جهان اسلام(cau2019.ir)
چکیده :
مدارس به عنوان شناخته شده ترین فضاهای آموزشی که نقش مهمی در پیشرفت جوامع دارند ، در گذر زمان دستخوش تحولات بسیاری از جنبه های گوناگون شده اند . امروزه توجه به نقش آموزشي فضای باز مدارس و بررسي کيفيت هاي مرتبط با آن از جايگاه ويژه اي در سياست هاي آموزشي کشورها برخوردار است.بررسی ها نشان می دهد که فضای باز مدارس به عنوان بخشی از فضای فیزیکی مدرسه ، از پتانسیل های قابل توجهی در بهبود فرایند آموزش و یادگیری دانش آموزان برخودار است . در پژوهش حاضر سعی شده است تا با محوریت مطالعه موردی و با اتکا به روشهای توصیفی و تحلیلی ، ابتدا به تبیین جایگاه و کارکرد آموزشی فضای باز پرداخته و سپس روند تحولات فضای باز و نیمه باز در مدارس یزد و نقش آموزشی آنها را از دریچه تحولات نظام آموزشی مورد توجه و بررسی قرار دهد. به این منظور، فضای باز سه مدرسه ی امام خمینی به عنوان شاخصی از مدارس سنتی، مدرسه ی ایرانشهر به عنوان شاخص دوره تحول نظام آموزش در یزد به سبک نوین و مدرسه جوادالائمه به عنوان نمونه ای از مدارس معاصر بعد از انقلاب، انتخاب و مورد بحث و بررسی قرار می گیرند. بررسی ها نشان میدهد الگوی مدارس سنتی یزد با توجه به نقش فعال آموزشی برای فضای باز و نیمه باز شکل گرفته است و فضای باز به عنوان عنصری مکمل با فضای بسته در جریان آموزش مطرح بوده است ، در حالیکه اغلب مدارس معاصر و کنونی، اصرار بر کشانیدن دانش آموزان به درون فضاهای بسته داشته و گویی آموزش ، فعلی است که تنها در داخل یک بنا صورت می گیرد و فضای باز از ایفای هرگونه کارکرد آموزشی فارغ بوده و تنها به منظور تفریح و تفرج در ساعات تفریح و نظم بخشی به حرکت دانش آموزان است.
کلمات کلیدی : فضای باز فضای نیمه باز کارکرد آموزشی نظام آموزش یادگیری یزد.