تحلیلی بر وضعیت مؤلفه‌های کالبدی ـ فردی در مجتمع‌های مسکونی با رویکرد ارتقاء کیفیت محیط (نمونه‌های موردی: مجتمع پردیسان رشت و ارغوان انزلی)

زهرا مرتضوی¹ امیررضا کریمی‌آذری² سیدرضا آزاده³

1) دانشجوی کارشناسی ارشد معماری-معماری، دانشگاه گیلان، ایران
2) دانشیار و عضو هیئت علمی گروه معماری، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان
3) دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیا و برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان

محل انتشار : دومین کنفرانس عمران، معماری و شهرسازی کشورهای جهان اسلام(cau2019.ir)
چکیده :
مجتمع‌های¬مسکونی که با هدف تأمین مسکن شهروندان در دهه‌های اخیر برنامه‌ریزی، طراحی و اجرا شده‌اند، بیشتر با مسئله کیفیت¬محیط مواجه‌هستند. عدم¬توجه به معیارهای کالبدی-فردی در طراحی مجتمع‌های¬مسکونی می‌تواند مشکلات اساسی در زمینه کیفیت مسکن و محیط‌های مسکونی ایجاد کند. بنابراین این مطالعه با هدف بررسی وضعیت مؤلفه‌های فردی و کالبدی از دیدگاه ساکنان صورت‌گرفت. برای انجام این مطالعه دو مجتمع مسکونی به عنوان نمونه مطالعاتی در کلانشهر رشت و شهر بندرانزلی انتخاب‌شد. سپس پرسشنامه‌ای با 59 سؤال در زمینه مؤلفه‌های فردی و کالبدی (امنیت، سلامت محیطی، عناصر طبیعی محیط، پاسخگویی فعالیتی، محرمیت، آسایش و راحتی، سرزندگی، تعاملات اجتماعی و خوانایی) طراحی و در بین ساکنان مجتمع‌های¬مسکونی موردمطالعه توزیع¬شد. در نهایت تعداد 163پرسشنامه کامل و بدون خطا جمع‌آوری و در نرم‌افزار SPSS تحلیل‌گردید. پایایی¬پژوهش در این نرم‌افزار با ضریب¬آلفا محاسبه و مقدار 868/0 نشان از پایایی و همبستگی درونی اطلاعات گردآوری¬شده داشت. براساس نتایج آزمون تی‌مستقل، از مجموع 9 شاخص موردمطالعه، علاوه بر شاخص امنیت، برای چهار شاخص دیگر یعنی شاخص¬های سلامت¬محیطی، پاسخگویی فعالیتی، سرزندگی و خوانایی، نیز سطح معنی¬داری بالاتر از 05/0 شده¬است که نشان از عدم¬وجود تفاوت آماری و معنادار میان مجتمع¬های¬مسکونی پردیسان و ارغوان است. در رابطه با شاخص عناصرطبیعی¬محیط، سطح معنی¬داری برابر 000/0 است. بنابراین از لحاظ این شاخص تفاوت معناداری بین دو گروه موردمطالعه وجود دارد. در واقع وضعیت عناصرطبیعی¬محیط در مجتمع¬مسکونی پردیسان بهتر از مجتمع¬مسکونی ارغوان است. در رابطه با شاخص محرمیت و حریم¬خصوصی و همچنین شاخص تعاملات¬اجتماعی نیز شرایط مشابه با شاخص عناصرطبیعی¬محیط است. در مورد شاخص آسایش و راحتی سطح معنی¬داری برابر با 004/0 است که نشان می¬دهد دو مجتع¬مسکونی مورد¬مطالعه از این حیث تفاوت معناداری دارند. حد بالا و پایین برای شاخص مذکور مثبت هستند و می¬توان به این نتیجه رسید که مجتمع مسکونی ارغوان از لحاظ آسایش و راحتی وضعیت بهتری نسبت به پردیسان دارد.
کلمات کلیدی : کیفیت¬محیط مجتمع¬مسکونی پردیسان ارغوان کیفیت کالبدی¬ـ¬عملکردی.