کاربست نقش دیو در کاشی کاری ایرانی

صفرعلی شعبانی خطیب¹ زهراغریب²

1) کارشناس ارشد پژوهش هنر، عضو هیئت علمی دانشگاه فنی و حرفه ای- دانشکده فنی و حرفه ای دختران نرجس سمنان سمنان- میدان کوثر_ دانشکده فنی و حرفه ای دختران نرجس سمنان
2) دانشجوی کارشناسی ارتباط تصویری، دانشکده فنی و حرفه ای دختران سمنان(نرجس)، سمنان

محل انتشار : دومین کنفرانس عمران، معماری و شهرسازی کشورهای جهان اسلام(cau2019.ir)
چکیده :
تزیین یکی از عوامل مهم در معماری ایران است که نمای ساختمان را از حالت خشک و بی روح خارج می کند. یکی از صنایع و هنرهای کهن شناخته شده ایران که پیشینه تاریخی آن به قبل از اسلام برمی‌گردد، کاشی‌کاری است که در طول دوران اسلامی، مخصوصا از قرن پنجم هجری به بعد رشد زیادی در ایران کرد. یافته ها نشان میدهد بیشترین نقوش دیو سپید متعلق به دوران قاجار میباشد که به صورت کاشی هفت رنگ در سر دربناها یا داخل بناها تزیین شده اند. نبرد رستم و دیو سفید یکی از پرطرفدارترین موضوعات هنرهای تجسمی و بصری ایران است. نقش دیو در تمامی بناها با اندامی انسانی ترسیم شده است که او را به شخصیتی اساطیری تبدیل کرده است. هدف این مقاله بررسی نقش دیو سپید در کاشی‌کاری ایرانی است که از این بناها تنها 6 بنا دارای این نقش هستند. نتایج حاصله نشان از انعکاس نقش دیو سپید در کاشی کاری دوره قاجار است که نمایشی اسطوره ای از نبرد دائمی حق بر باطل است و بازتابی است از منش پلیدگونه انسانی که دیو بسان انسانی با آدمی در می‌آمیزد. پژوهش حاضر به روش اسنادی و کتابخانه‌ای صورت گرفته است.
کلمات کلیدی : کاشی کاشی‌کاری دیوسپید قاجار