بازطراحی محلات مسکونی با تمسک بر تغییر الگوی سکونت (نمونه موردی: محله خرمشهر واقع در منطقه 8 مشهد)

مهدی محرری¹ سحر ملایی شمس²

1) دکتری شهرسازی، دانشگاه آزاداسلامی، واحد اصفهان، ایران -
2) دانشجوی کارشناسی مهندسی شهرسازی، موسسه آموزش عالی خاوران، مشهد، ایران -

محل انتشار : کنفرانس بین المللی مهندسی و تکنولوژی - نروژ(icetconf.com)
چکیده :
محلات شهری همیشه در معرض خطر ساخت‌وسازهای نامناسب قرار دارند. علاوه بر آن نیز فرسودگی خانه‌هایی با قدمت بالا در بافت‌های شهری امری است که عدم توجه به آن هزینه‌های هنگفتی را به همراه دارد. محله خرمشهر واقع در منطقه هشت شهر مشهد از قدمت بالایی برخوردارمی باشد که جمعیت آن هرساله رو به کاهش است. علل مختلفی می‌تواند عامل بروز این اتفاق باشد که یکی از اهداف موردنظر این تحقیق به شمار می‌آید. به‌طورکلی محله خرمشهر، در حال حاضر بافت فرسوده تلقی نمی‌شود چراکه از معیارهای مطلوبی ازجمله عرض مناسب و جهت‌یابی مطلوب خیابان‌ها، مکان‌یابی مناسب قطعات و وجود ساخت‌وسازهای جدید برخوردار است اما ممکن است عدم رسیدگی به خانه‌هایی با قدمت بالا که تعداد آن در محله زیاد است در 10 تا 15 سال آینده تخریبی اعلام‌شده و هزینه‌های هنگفتی را برای مالکین و شهرداری به بار آورد. همچنین طی یک دوره سرمایه‌گذاران و مالکان به تفکیک قطعات مسکونی روی آوردند که باعث کوچک شدن خانه‌ها شد. این تحقیق در پی آن است با ارائه راهکارهایی الگوی ساخت‌وساز جدیدی را به محله ارائه داده و برای حفظ و جذب جمعیت به محله اقداماتی پیشنهاد کند. منطقه هشت و محله خرمشهر و محلات اطراف آن بافت قدیمی و مرکزی شهر مشهد هستند و رسیدگی به اوضاع آن باید در دستور کار شهرداری قرار بگیرد. لازم به ذکر است، در انجام تحقیق در قسمت نظری از روش تحلیل محتوا متون استفاده‌شده است. در بخش مطالعات میدانی و ارائه پیشنهاد‌ها از ابزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مشاهده کلیه معیارهای محله و مستندسازی از آن، بهره گرفته‌شده، سپس با استفاده از نتایج حاصل، شاخص‌ها و معیارهای موردنظر، تجزیه‌وتحلیل می‌گردند. درنهایت با تغییری در الگوی سکونت و ساخت‌وسازهای محله می‌توان به حفظ جمعیت محله، افزایش طول عمر بناهای موجود وجلوگیری از تفکیک قطعات در محله کمک کرد.
کلمات کلیدی : محله ساخت‌وساز فرسودگی مسکن بافت مرکزی شهر جمعیت