تحلیل رویکرد نشانه شناختی به معماری معاصر (تاویل نمادهای معماری چند شهر دنیا از جنبه تداعی گری ذهنی)

بهار صائبی صفا¹ نگار سلیمان پور² فاطمه حیدری³

1) کارشناسی ارشد معماری، معماری، دانشگاه تهران،
2) دانشجوی کارشناسی معماری،دانشکده فنی و حرفه ای دختران شریعتی،تهران،
3) دانشجوی کارشناسی معماری،دانشکده فنی و حرفه ای دختران شریعتی،تهران،

محل انتشار : سومین کنگره بین المللی عمران , معماری و شهرسازی معاصر(cautech.ir)
چکیده :
نشانه های شهری و نمادهای شهری از کهن ترین، پیچیده ترین، پرنفوذترین و جالب ترین ابزاری بوده اند که در جهت ظهور و آشکارسازی مسائل پنهان جهان مادی و معنوی به کار گرفته شده اند. ابزاری که بشر توانسته است به کمک آنها اندیشه و حتی خیال خود را به صورت هنر پدیدار سازد. نمادها و الگوهای شهری همیشه به عنوان علائم و نشانه های القاء کننده تفکر و بینش حاکم بر شهرها مورد توجه بوده اند. این علائم، چنانچه با دقت و اندیشه متعالی انتخاب شوند، می توانند به عنوان یک رسانه عمومی بسیار مهم ایفای نقش نموده و به آگاهی بخشی ساکنان شهر و حتی بازدیدکنندگان آن بپردازند. آنچه که حایز اهمیت است، بررسی عوامل معناساز، در القای احساس آشنایی نسبت به فضای معماری شهری و یا ارتباط هرچه بهتر مخاطب با آن فضا می باشد. سوال اصلی پژوهش عبارتست از اینکه چگونه یک معماری به عنوان نماد یک شهر می تواند، بلافاصله پس از بیان نام آن شهر، حامل پیام معنایی از لحاظ تداعی گری برای ذهن باشد (چه به آن شهر را قدم گذاشته باشیم چه نه)؟ هدف از این پژوهش بررسی موفقیت تداعی گری ذهنی نمادهای معماری چند شهر بزرگ در دوره معاصر می باشد. این مقاله به روش توصیفی – تحلیلی ابتدا در مرحله ادبیات و مبانی نظری و سپس تحلیل ساختاری در نمونه موردی نمادهای معماری شهرهای تهران، کوالالامپور، سیدنی، باکو و دبی؛ از دیدگاه شیوه نحو و با استفاده از منابع کتابخانه ای پرداخته است.
کلمات کلیدی : نماد نشانه معناشناختی معماری معاصر پیام معنایی تداعی گری