بررسی معیارهای شکل گیری فضاهای جمعی حضورپذیر در محلات شهری

مینا زرنگ¹ امیرمسعود دباغ²

1) کارشناس ارشد معماری. دانشگاه سوره تهران-ایران
2) دکترای معماری. استادیار دانشکده معماری و شهرسازی سورهAmir

محل انتشار : پنجمین کنفرانس بین المللی پژوهش در علوم و مهندسی و دومین کنگره بین المللی عمران، معماری و شهرسازی آسیا(5icrsie.com)
چکیده :
همانطور که می دانیم، انسان برای رسیدن به نیازهای اجتماعی خود، به تعامل با افراد دیگر نیازمند است. پس از خانواده، اولین مقیاس اجتماعات، درون محله و میان همسایگان اتفاق می افتد. همچنین تعاملات اجتماعی مستلزم ظرف فضایی مناسب هستند، لذا بر لزوم پرداختن به محیط های حضور پذیر، تأکید می گردد. مقولات زیادی در این امر تأثیرگذارند که هر كدام، در ارتباط با شرايط و زمينه هاي مختلف اجتماعي و فرهنگي متفاوت عمل مي كنند. در نتیجه، پژوهش پیش رو بدنبال دستیابی به معیارها و شاخص های مورد نیاز جهت شکل گیری فضایی حضورپذیر برای تعامل اجتماعی میان هم محله ای ها است. پژوهش از نوع کاربردی با رویکرد تفسیرگرایی به صورت تحلیلی ـ توصیفی و با روش جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای، است. در این راستا به تدوین چارچوب نظری برای بازخوانی فضای اجتماعی محلات شهری، پرداخته شده است. ابتدا با نگاهی تحلیلی به آرای برخی اندیشمندان، تعریف روشنی از بعد اجتماعی محله ارائه و سپس معیارها و شاخص های موثر بر حضورپذیری از نگاه نظریه پردازان، شناسایی شده است. در گام بعد مدل نظری جهت نحوه تحقق حضورپذیری در مقیاس محله ارائه شده است. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر این امر است که مفهوم حضور پذیری، دارای ابعاد اجتماعی، کالبدی، فعالیت و ادراکی بوده و معیارهای امنیت، سرزندگی، وجود فعالیت و حضور دیگران از مهم ترین معیارها در حضور ساکنین در فضاهای جمعی محله، بشمار می روند.
کلمات کلیدی : حضور پذیری محله تعاملات فضای جمعی فضای عمومی.