نگرشی انعطاف پذیر بر طراحی داخلی خانه سالمندان مجد شهرستان اردکان (یزد)

نسیم اشرافی¹ ازاده حمامی ابرند ابادی²

1) 2- هیئت علمی تمام وقت،گروه معماری، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )
2) 1- دانشجوی کارشناسی ارشد معماری داخلی،گروه معماری، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،

محل انتشار : دومین کنفرانس محیط زیست، عمران ،معماری و شهرسازی ایتالیا(ecaaconf.com/2nd)
چکیده :
خانه در دیدگاه انسان‌ها همواره معنا و مفهومی فراتر از محل سکونت و پناه دهنده داشته و با خود فرهنگ، بینش و نگرش خاصی در زندگی را به وجود می‌آورد. خانه مکانی برای آسودن و استراحت افراد که باید پاسخگوی نیازهای روحی و روانی او را در خود فراهم نماید. انسان‌ها ازآنجایی‌که خصوصیات منحصربه‌فرد نسبت به دیگر کائنات هستی دارند نتیجتاً نیازهای متفاوتی دارند. این نیازها بسته به اینکه در چه فرهنگی زندگی کرده و بر اساس کدام پارادایم دینی و اخلاقی رفتار می‌کنند و همچنین با توجه به نژاد، نسل، معلولیت، سن، جنسیت و ... انسان‌ها، پیچیدگی‌های متفاوتی می‌یابد. نیاز به امکان پاسخگویی به تنوع نیازهای کاربران مختلف، لزوم توجه به انعطاف‌پذیری در خانه را بیش‌ازپیش برجسته می‌نماید. اهمیت انعطاف‌پذیری در فضاهای مسکونی، ایجاد فضاهای مطلوب و مناسب، با توجه به‌سلامت جسم و روان و تأثیرپذیری انسان از محیط سکونت، این الزام را به وجود می‌آورد که این پژوهش تأثیر کمی و کیفی انعطاف‌پذیری با بررسی معماری داخلی خانه سالمندان را بیان کرده است و این فرضیه که انعطاف‌پذیری در فضاهای داخلی منجر به کیفیت بهتر و بهینه‌تر شدن استفاده از فضاها می‌گردد موردبررسی قرار گیرد. مهم‌ترین اهداف این مقاله عبارت خواهند بود از: معرفی معیارهای اصلی در انعطاف‌پذیری طراحی داخلی مسکن سالمندان و امکان بهره‌گیری از آن در طراحی مسکن امروز برای سالمندان و افزایش بهره‌وری و ماندگاری ساختمان در طول زمان. لذا در این مقاله که با روش مطالعه توصیفی تحلیلی نگاشته شده بر آن شدیم تا مؤلفه‌های انعطاف‌پذیری فضای داخلی را مورد پژوهش قرارداده و درنهایت راهکار اجرایی برای آن‌ها ارائه دهیم. با توجه به اهمیت طراحی مسکن برای سالمندان منطبق با نیازهای این افراد و علم به اینکه هیچ انسانی مصون از معلولیت و ازکارافتادگی نیست، با استفاده از ابزارهای معماری نیاز است توجه بیشتری به یکی از کاربری‌های معماری انعطاف‌پذیر که همان طراحی مسکن منعطف و سیال برای سالمندان در جهت برآورد نیازهای آن‌ها است، صورت پذیرد. در این پژوهش سعی بر آن داریم با ارائه الگوهای انعطاف‌پذیری فضا راه‌حلی بهینه برای طراحی داخلی خانه سالمندان بیابیم به این معنا که باید فضاهایی طراحی نمود که در جهت ارتقا بهره‌وری فعالیت سالمندان، قابلیت تطبیق با نیازهای فضایی این اشخاص درصورتی‌که این مکان‌ها محل سکونت دائمی آن‌ها خواهد بود، ایجاد بستری برای رخداد تعاملات اجتماعی، انسانی‌تر کردن مقیاس‌ها، امکان برخورداری از عوامل طبیعی، لزوم تغییر چیدمان توسط مخاطب، ایجاد خلوت و فضای شخصی و امکان تنظیم شرایط محیطی ازنظر تهویه و نور را دارا باشد.
کلمات کلیدی : انعطاف‌پذیری طراحی داخلی فضای چند عملکردی خانه سالمندان