بررسی شدت انحلال سنگ نمک، نحوه پخشیدگی مولکولی و فرآیند انحلال سنگ نمک در ناحیه پایین مخزن (مطالعه موردی: سد گتوند علیا)

علی شفیعی سرارودی¹ مهدی قمشی² هادی معاضد³

1) دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی عمران- مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، شوشتر، ایران.
2) استاد دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، اهواز، ایران
3) استاد دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده مهندسی آب و محیط زیست، اهواز، ایران

محل انتشار : دهمین کنفرانس بین المللی مکانیک، ساخت، صنایع و مهندسی عمران(mmiconf.com)
چکیده :
بررسی¬های میدانی از موقعیت رُخنمون¬های سازند گچساران در محدوده مورد مطالعه در مخزن سد گتوند علیا و حواشی آن نشان داد که رُخنمون¬های اين سازند در ساختارهای چین خورده¬ای از نوع چین سوراخ کننده یا چین بیرون زده ایجاد شده-اند. این نوع ساختارها در سازندهای تبخیری از واحدهای نمکی ضخیم تشکیل می¬گردد. از سویی دیگر، پخشيدگي ملکولي فرآيندی است که علت آن حرکت تصادفي ملکول‌هاي ماده حل شده در آب است که در اين حرکت‌هاي تصادفي که ناشي از انرژي جنبشي ملکول‌ها است، ماده از منطقه‌اي با غلظت بيش‌تر به منطقه‌اي با غلظت کم‌تر منتقل مي‌شود. نتيجه نهائي پخشيدگي ملکولي يک ماده در يک سامانه آبي، توزيع يک نواخت آن ماده در سامانه است. به منظور اندازه گیری شدت انحلال سنگ نمک، نحوه پخشیدگی مولکولی و فرآیند انحلال سنگ نمک در ناحیه پایین مخزن از یک مدل فیزیکی و آزمایشگاهی سد گتوند علیا استفاده شد. نتایج نشان داد که نرخ ضریب پخشیدگی در لایه اول ثابت و حدود 00006/0 سانتی متر مربع در ثانیه است. حداکثر نرخ ضریب پخشیدگی در لایه هفتم در روز شانزدهم 08/2 سانتی متر مربع و حداقل نرخ انحلال در همان لایه روز چهادهم معادل 172/0 سانتی متر مربع در ثانیه است. این ضریب تأثیر مستقیم در شدت انحلال سنگ نمک دارد.
کلمات کلیدی : پخشیدگی سد گتوند علیا سنگ نمک مخزن