بررسی تراوش از پی و بدنه سد خاکی شهر بیجار با استفاده از نرم‌افزار عددی و اطلاعات ابزار دقیق

محمد خوبروی پاک¹ حمید نیکویه²

1) کارشناسی ارشد مهندسی عمران آب و سازه های هیدرولیکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان
2) دانشجوی دکتری مهندسی عمران خاک و پی دانشگاه آزاد اسلامی واحد

محل انتشار : دهمین کنفرانس بین المللی مکانیک، ساخت، صنایع و مهندسی عمران(mmiconf.com)
چکیده :
سدهای خاکی در بین انواع سدها به دلیل صرفه¬های اقتصادی، سهولت اجرا، در دسترس بودن مصالح مصرفی و عملکرد سازه¬ای از اهمیت بسزایی برخوردار هستند. از نظر تحلیلی سدهای خاکی بسیار حساس می¬باشند، در عین حال از نظر اجرا و پیاده¬سازی ساده می¬باشند. یکی از مهم¬ترین نکات در مراحل مطالعاتی و در طول عملیات اجرایی در ساخت سدهای خاکی، مسئله تراوش از پی و بدنه سد می¬باشد که به عنوان معضلی فرا روی طراحان و سازندگان و بهره¬برداران از سدها بوده است. در این تحقیق با استفاده از روش اجزای محدود و انتخاب سدخاکی شهربیجار به‌عنوان مطالعه موردی، مدلی از سد فوق توسط نرم‌افزار Seep/W ترسیم گردیده و با انجام تحلیل برگشتی مدل عددی توسط اطلاعات ابزاردقیق کالیبره و سپس با افزایش ارتفاع آب مخزن به مقدار تراز نرمال آب، سد مورد تحلیل قرار گرفت. با بررسی نتایج، مقدار دبی نشتی از سد محاسبه و وضعیت خط فراتیک و خطوط جریان و پتانسیل داخل بدنه و پی سد مشخص گردید. در حالت حداکثر ارتفاع آب مجاز نسبت به حالت ارتفاع آب تراوش پایدار، به دلیل افزایش تراز آب بالادست، موقعیت خط فراتیک در سد به سمت بالاتر حرکت کرده‌است. با توجه به نتایج حاصل از مدل عددی و اطلاعات ابزار دقیق، عملکرد و جایگذاری زهکش به درستی صورت پذیرفته است و تراز خط فراتیک در حالت حداکثر ارتفاع مجاز آب در بالادست سد، قابل قبول گزارش می‌گردد. با توجه به پیکان‌های جریان عبوری در مدل عددی در بدنه و پی سد، میزان عمده تراوش از طریق بدنه سد صورت می‌گیرد و تراوش از پی سد بسیار اندک می‌باشد به گونه‌ای که می‌توان از آن چشم‌پوشی نمود.
کلمات کلیدی : تراوش تراوش پایدار روش اجزا محدود سد شهربیجار اطلاعات ابزاردقیق مدل‌سازی عددی