گونه شناسی تزئینات در خانه های اعیانی دوره قاجار در شهر قزوین (نمونه مورد مطالعه: خانه بهروزی ها)

محمد بهزادپور¹ سیده مهسا کامی شیرازی² سمیه صادقین³

1) استاديار و عضو هيات علمي گروه معماري دانشكده فني و مهندسي، واحد هشتگرد، دانشگاه آزاد اسلامی، هشتگرد، البرز، ایران.
2) استادیار، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ایران.
3) دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی معماری، دانشگاه رجاء، قزوین، ایران.

محل انتشار : دومین کنفرانس علمی پژوهشی شهرسازی، عمران ، معماری و محیط زیست موناکو(ucaeconf.com)
چکیده :
در شهر قزوین بیش از 100 خانه تاریخی وجود دارد. خانه بهروزی ها یکی از این خانه هاست که مربوط به دوره قاجار است. تاکنون با وجود قدمت و ارزش تاریخی این بنا؛ مطالعات کاملی در مورد تزئینات معماری آن صورت نگرفته است. در این پژوهش، پس از مطالعات کتابخانه ای و گردآوری اطلاعات در مورد تزئینات معماری دوره قاجار، بررسی های تفسیری- تاریخی انجام شده است و پس از آن با مشاهده میدانی و انطباق خانه بهروزی ها با مؤلفه های مذکور در دوره قاجار، به صورت توصیفی- تحلیلی به بررسی تزئینات این خانه پرداخته ایم. نتایج حاصل از بازدید میدانی، جمع آوری اطلاعات به عنوان یافته ها و تجزیه و تحلیل این یافته ها؛ نشان دهنده آن است که عمده تزئینات خانه بهروزی ها، تزئینات آجرکاری و چوبی است که به سبک و سیاق معماری سنتی ایران شکل گرفته است و تأثیر معماری غربی در تزئینات این بنا را فقط در گچ بری ها به صورت نقوشی از حیوانات، پرندگان و گیاهان که یادآور سبک رئالیسم یا طبیعت گرایی در معماری غربی هستند؛ می توان جستجو کرد. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش؛ نگاهی عمیق تر به این بنا به عنوان یکی از بناهای شاخص دوره قاجار، ضروری به نظر می رسد. از نظر نگارندگان کاربری هایی همانند معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی استان قزوین که نیازمند فضاهای اداری و آموزشی متعدد می باشد و یا کاربری حال حاضر بنا به عنوان هتل که فضاهای اداری، خدماتی، بهداشتی، اقامتی و رفاهی متعددی می طلبد؛ به ناچار سبب ایجاد تغییراتی در فضاها و تزئینات معماری بنا می گردد که می تواند این بنا را دستخوش صدمات جبران ناپذیری سازد. پیشنهاد نگارندگان کاربری هایی همچون خانه هنرمندان، کانون خوشنویسان و یا موزه است که می تواند در حفظ و نگهداری این بنای ارزشمند تاریخی، مفید و مؤثر واقع شود.
کلمات کلیدی : خانه بهروزی ها قاجار تزئینات معماری غربی