مطالعه تطبیقی با تاکید بر تحلیل پاره‌ای همانندی‌ های مضمونی گرشاسب‌نامه اسدی و شاهنامه فردوسی

دکتر علیرضا علیزاده¹ غلامرضا قربانی مقدم² علی عزیزی³

1) عضو هیئت علمی دانشگاه سلمان فارسی کازرون
2) دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سلمان فارسی کازرون
3) کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سلمان فارسی کازرون (نویسنده مسئول)

محل انتشار : دومین کنفرانس علمی پژوهشی روانشناسی، مشاوره، علوم تربیتی و علوم اجتماعی موناکو(pcesconf.com)
چکیده :
اساطیر و عناصر حماسی در شعر فارسی از شاهنامه سرچشمه گرفته است. اسدی برای سرودن اثر خویش، الگوی بزرگی چون شاهنامه فردوسی داشته و به هنگام سرودن هر بخش از اثر خود، با الهام از بخش‌های مختلف شاهنامه، منظومه حماسی خویش را در پیوسته است. تنها سخنی را که می‌توان در این باره گفت، برتری فردوسی در پرداخت همه این مضامین است. اسدی با همه توانایی و خلاقیت شاعرانه خویش کوشیده است که به فردوسی نزدیک شود و حتی با وی برابری کند، اما نتوانسته است جایگاهی هم شأن با فردوسی برای خویش بیابد. شاهنامه سرشار از آگاهی‌هایی در زمینه آداب و رسوم گذشتگان، مسائل اجتماعی، اندیشه‌ها و دیدگاه‌های ایران باستان به زندگی و مرگ، مسائل تاریخی، زبان و ادب فارسی، و ریشه اسطوره‌ها می‌باشد. دیدگاه و جهان بینی فردوسی وسعت بیشتری نسبت به اسدی دارد؛ سخنان و اندرزهای او خطاب به همه انسان‌هاست. اندرزهایی که وی درباره نوع دوستی، دانش اندوزی، خردورزی، بی آزاری، بخشش، دادورزی، ترک آزمندی، دوری از دروغ و کژی، ترک جنگ و خونریزی و دعوت به صلح و آشتی، در شاهنامه آورده است، هیچ‌گاه کهنه و متروک نخواهد شد. این اندرزهای اخلاقی همواره همزاد بشر است و انسان‌ها را در هر دوره‌ای به کار می‌آید. اسدی نیز اندرزهای فراوانی در گرشاسب‌نامه ذکر کرده است، اما تنها ابیات اندکی از نوع اندرزهای جاودانه فردوسی است و حجم گسترده‌ای از این ابیات، متناسب با زمان خاصی بوده است و در همه زمان‌ها، به کار نمی‌آید. بخشی از مضامین این کتاب با مضامین شاهنامه فردوسی مشابهت فراوانی دارد.
کلمات کلیدی : مطالعه تطبیقی همانندی‌های مضمونی گرشاسب‌نامه اسدی شاهنامه فردوسی.