تحلیل نواحی اقلیمی استان‌های اردبیل و آذربایجان‌شرقی با استفاده از روش‌های آماری نوین و GIS

حسن خاوریان¹ فاطمه تقوی نیا² مریم احمدی شمس آباد³

1) استادیار، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی،
2) دانشجوی دکتری، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی
3) دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی

محل انتشار : سومین کنفرانس بین‌المللی و ششمین کنفرانس ملی صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست(envprouma.ir/3rd)
چکیده :
تقسیم‌بندی آب و هوایی، کشف نظم موجود در اوضاع آب و هوایی یک منطقه و بررسی و شناخت دقیق عناصر و پدیده‌های اصلی آب و هوایی آن منطقه است. برای این منظور با استفاده از داده‌های ایستگاه‌های سینوپتیک در استان‌های اردبیل و آذربایجان‌شرقی از بدو تأسیس تا ۲۰۱5، ۱۰ متغیر اقلیمی از ۱۴ ایستگاه هواشناسی انتخاب شد و به وسیله‌ی روش‌های نوین آماری مانند تحلیل عاملی و خوشه‌بندی به بررسی اقلیم منطقه و در نهایت به پهنه‌بندی اقلیمی آن اقدام شد. پس از بررسی تحلیل عاملی بر روی ۱۰ عنصر اقلیمی، سه عامل که بیش‌ترین نقش را در اقلیم منطقه داشتند، شناسایی شدند و نقشه‌های مربوط به آنها ترسیم و بررسی گردید. نتایج حاصل از بررسی با روش تحلیل عاملی نشان داد که اقلیم منطقه مورد مطالعه متأثر از ۳ عامل است. این عوامل به ترتیب اهمیت عبارتند از: عوامل بارشی، حرارتی، رطوبتی. این سه عامل ۱۳۹/۹۰ درصد رفتار اقلیمی را در منطقه مورد مطالعه توجیه کرده‌اند. با توجه به نمودار درختی حاصله، سه ناحیه‌ی اقلیمی نیمه خشک و گرم، نیمه خشک و معتدل، نیمه خشک و سرد در منطقه مورد مطالعه تشخیص داده شد.
کلمات کلیدی : پهنه‌بندی تحلیل عاملی تحلیل خوشه‌ای اردبیل و آذربایجان‌شرقی.