بررسی اثرات تغییر اقلیم بر روی دبی با استفاده از مدل SWAT، مطالعه موردی: حوضه آبریز کشفرود

ایمان کاظمی¹ امیر اسدی² محمود آذری³

1) دانشجوی کارشناسی ارشد، عمران گرایش محیط زیست، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
2) استادیار، دانشکده فنی و مهندسی، رشته عمران گرایش محیط زیست دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
3) استادیار، دانشکده منابع طبیعی، رشته مرتع و آبخیزداری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

محل انتشار : سومین کنفرانس بین‌المللی و ششمین کنفرانس ملی صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست(envprouma.ir/3rd)
چکیده :
با توجه به بحران کمبود آب و پدیده تغییر اقلیم در دنیا به ویژه ایران، منابع آب و مدیریت آنها به امری حیاتی تبدیل شده است. به همین جهت شبیه سازی هیدرولوژیکی حوضه های آبخیز به خصوص حوضه هایی که در خطر بیشتری قرار داشته و دارای محدودیت داده هستند، به عنوان راه حلی مهم و کم هزینه پیشنهاد می‌شود. در این پژوهش از مدل نیمه توضیعی SWAT برای شبیه سازی هیدرولوژیکی حوضه آبریز کشفرود واقع در استان خراسان، شهر مشهد، استفاده شد. پس از جمع آوری داده های هواشناسی و دبی ابتدا دبی برای دوره آماری 35 ساله(2012-1984) برای بررسی اثرات تغییر اقلیم با استفاده از مدل اقلیمیHADGEM3 برای سناریو RCP8.5 بررسی شده و سپس با استفاده از اندازه گیری‌های دبی در ایستگاه اولنگ در نرم افزار SWAT-CUP با استفاده از روش SUFI-2 مورد آنالیز حساسیت و تحلیل عدم قطعیت، واسنجی و اعتبارسنجی قرار گرفت. واسنجی مدل برای یک دوره 28 ساله (2012-1984) و اعتبارسنجی مدل برای یک دوره 7 ساله(2019-2013) انجام شد. پس از انجام واسنجی و صحت سنجی، معیارهای سنجش کیفیت یعنی P-factor، ضریب R2 و ضریب نش ساتکلیف (NSE)، مورد بررسی قرار گرفتند. ضریب P-factor در مرحله واسنجی 0.52 و در مرحله صحت سنجی 0.54، ضریب R2 در مرحله واسنجی 0.72 و در مرحله اعتبارسنجی 0.74 و ضریب نش ساتکلیف در مرحله واسنجی 0.71 و در مرحله اعتبارسنجی 0.72 بدست آمده است. نتایج بدست آمده بیانگر عملکرد مناسب مدل SWAT برای مدلسازی دبی و بررسی اثرات تغییر اقلیم روی آن در حوضه آبریز کشفرود است.
کلمات کلیدی : شبیه سازی هیدرولوژیکی SWAT حوضه آبریز تغییر اقلیم کشفرود