بررسی و ارزیابی وجوه معماری پایدار در میدان نقش‌جهان اصفهان
بررسی و ارزیابی وجوه معماری پایدار در میدان نقش‌جهان اصفهان
مرضیه معتمدی1 بابک عالمی2
1) دانشجوی کارشناسی ارشد تکنولوژی معماری،دانشکده هنر و معماری دانشگاه
2) استادیار گروه فناوری معماری، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه کاشان، نویسنده مسئول
محل انتشار :
پنجمین کنفرانس بین المللی و ششمین کنفرانس ملی عمران، معماری، هنر و طراحی شهری(5iccacs.ir)
چکیده :
پایداری موضوعی است که در چند دهه‌ی اخیر در حوزه معماری و شهرسازی مطرح¬شده¬است؛ موضوعی که بر ارتباط فضا و فرم با محیط و تعامل با محیط‌زیست تأکید دارد. از سوی دیگر، مطالعه بناهای سنتی و تاریخی ایران، نشان¬می¬دهد که این بناها با این گرایش همسازی و قرابت دارند. ازآنجایی‌که موضوع پایداری که به تأمین نیازهای انسان، اکنون و در آینده توجه دارد و بسیاری از ویژگی¬های این رویکرد در معماری تاریخی کشور یافت¬می¬شود، می¬توان با استمداد از راه¬کارهای این معماری، علاوه بر امتداد خط سیر تاریخی معماری و برآوردن نیازهای محیطی، فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی مردم، رابطه با طبیعت و محیط را نیز دوباره احیاکرد. این مقاله ضمن شناسایی و بررسی مؤلفه‌های پایداری در فضاهای باز شهری، برپایه¬ی منابع کتابخانه¬ای و از میان آرای صاحب¬نظران به استخراج چارچوبی برای ارزیابی پایداری محیط‌های باز شهری می¬پردازد. سپس بامطالعه و بررسی میدان نقش‌جهان به¬عنوان نمونه¬ای از فضاهای باز شهر تاریخی، به ارزیابی ویژگی‌های کالبدی این میدان بر اساس چارچوب مستخرج پرداخته¬خواهد¬شد. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی-تحلیلی است و بنا دارد که بر اساس منابع و بررسی وضعیت موجود، با استفاده از تحلیل، به سنجش شرایط موجود بر اساس مؤلفه‌های پایداری بپردازد. نتیجه پژوهش بیان¬می‌کند که در زمینه مصالح بکار برده شده در بناهای پیرامونی و مبلمان شهری درگذشته این میدان پیرو شاخص‌های زیست‌محیطی در معماری پایدار بوده است. با توجه به تغییرات کالبدی و ظاهری که در این میدان تا امروزه ایجادشده است، آنچه که مشاهده می‌شود کاملا پیرو پایداری زیست‌محیطی نیست. همچنین وجود عناصری با کارکرد اجتماعی نظیر مسجد، سراها، حمام‌های سنتی و فضای مرکزی میدان دیگر کاربری گذشته را ندارند، لذا با تغییر کاربری، در کنش های اجتماعی و اقتصادی مؤثر بوده و باعث ارتقاء این دو شاخص در معماری پایدار شده است.
کلمات کلیدی :
معماری پایدار
معماری سنتی‌ایران
میدان نقش‌جهان
پایداری اقتصادی
پایداری زیست‌محیطی